Cách bố mẹ dạy con thể hiện sự cảm thông và chia sẻ
Tuy nhiên, về cơ bản, trẻ ở độ tuổi chưa đến trường biết “cho là tốt” và chúng thấy vui khi cùng chơi chung với các bạn. Bạn có thể dạy con biết chia sẻ bằng cách: khuyến khích bé biểu lộ sự quan tâm, thông cảm... Tập cho con thói quen chia sẻ cũng là cách giúp trẻ biết nghĩ đến người khác, sống không ích kỷ.
Phụ huynh có thể thử áp dụng vài cách sau để dạy con biết cách chia sẻ:
Cho trẻ thấy chia sẻ mang lại niềm vui
Khi vui chơi cùng con, cha mẹ hãy dạy và khuyến khích con mình tham gia các trò chơi đòi hỏi tính tập thể, nhiều người cùng chơi như xếp hình, kéo co..., từ đó trẻ thấy rằng việc chia sẻ mang lại niềm vui.
Hãy rủ trẻ cùng thực hiện công việc hàng ngày như trồng cây, sơn hàng rào, hay rửa xe, lau bàn ghế..., tạo cơ hội cho trẻ chia sẻ với những bạn thân đồ ăn mà chúng thích. Nếu có điều kiện thì nhớ ghi hình những cuộc đi chơi của trẻ với bạn bè, những kỷ niệm vui vẻ đó sẽ được khắc ghi trong lòng trẻ.
Đừng phạt khi trẻ tỏ ra ích kỷ
Nếu bạn mắng trẻ “đồ ích kỷ”, rồi phạt trẻ trong khi nó chưa biết chia sẻ, hoặc buộc trẻ phải chia một vật nào đó mà trẻ rất yêu thích thì bạn vô tình nuôi dưỡng nơi trẻ sự oán hận, chứ không phải là lòng quảng đại. Để khuyến khích trẻ biết chia sẻ thì sự khích lệ sẽ mang lại hiệu quả tích cực hơn lời quở trách.
Bạn cũng nên nhớ rằng, việc trẻ giữ riêng cho mình một số đồ chơi nào đó cũng rất tốt. Khi trưởng thành, chúng sẽ hiểu được chia sẻ với các bạn khác thì vui hơn là giữ riêng một mình.
Giúp trẻ bày tỏ thái độ
Khi trẻ cãi nhau và giành giật đồ chơi, hãy giúp bọn trẻ hiểu điều gì đang xảy ra. Nếu một đứa trẻ đang giữ riêng một thứ đồ chơi nào đó, bạn hãy giải thích cho trẻ biết bạn của bé đang cảm thấy thế nào? Ví dụ, bé rất thích cái giỏ nhựa và không muốn ai đụng tay vào. Khoan vội la mắng bé, mà bạn hãy đặt mình vào tình huống đó để hiểu tâm lý của bé. Biết đâu bạn khám phá ra rằng, bé không cho bạn mình chơi chung cái giỏ chỉ vì đã đựng đầy đồ bên trong, hoặc vì bé đặc biệt quý cái giỏ đó do ông nội tặng cho bé nhân ngày sinh nhật...
Giải thích cho trẻ hiểu cảm giác bị bạn từ chối chia sẻ đồ chơi
Bạn đặt tình huống và hỏi con: “Bạn Minh có xe cẩu rất đẹp, con muốn mượn bạn chơi một chút, nhưng bạn không cho, con rất buồn đúng không?”. “Dạ, đúng ạ”. “Nếu bạn cho con mượn xe cẩu chơi một chút, thì con sẽ trả lại cho bạn sau khi chơi xong, đúng không?”. “Dạ, có”. “À, vậy nếu con là bạn Minh, con không cho bạn mượn xe cẩu chơi, bạn có buồn không?”. “Dạ, có ạ”. Giúp trẻ hiểu cảm giác bị từ chối sẽ khiến trẻ thông cảm với bạn hơn, từ đó sẽ dễ dàng chơi chung cùng bạn một cách hòa đồng hơn, thân thiện hơn.
Dạy trẻ cách giải quyết vấn đề
Nếu trẻ ôm chặt chiếc xe tải đồ chơi, không muốn đưa các bạn khác chơi, thì có thể trẻ nghĩ: “Lỡ bạn ấy lấy luôn thì sao?”. Trong trường hợp này, bạn hãy khuyến khích trẻ thay phiên nhau chơi đồ chơi đó (bạn có thể chỉ lên đồng hồ, bảo con: “Kim đồng hồ chỉ phút chạy đến số 9 thì đổi đồ chơi với các bạn nhé”), bảo đảm với trẻ rằng, cho bạn chơi chung không có nghĩa là mình không được chơi đồ chơi đó và nếu trẻ cho các bạn chơi chung đồ chơi, thì các bạn cũng chia sẻ lại đồ chơi với trẻ.
Chuẩn bị trước
Khi con rủ bạn bè về nhà chơi, bạn hỏi xem con có món đồ chơi nào muốn cất riêng không, rồi tìm chỗ để cất món đồ chơi đặc biệt đó. Nên gợi ý để con chuẩn bị những trò chơi tập thể để cùng nhau chơi hoặc cùng nhau làm: chế ra dụng cụ để vẽ hoặc làm thủ công, gạch xây dựng, xếp hình... Như vậy, trẻ sẽ chuẩn bị trước trò chơi để các bạn cùng tham gia. Cũng có thể bảo những đứa trẻ kia mang theo đồ chơi để chúng dễ trao đổi và chia đồ chơi cho nhau.
Tôn trọng đồ đạc của trẻ
Nếu bé thấy người khác mặc quần áo, xem sách vở và chơi đồ chơi của bé thì có thể bé sẽ vứt bỏ chúng ngay cả khi mới dùng, vì thế bạn nên hỏi ý kiến của con trước khi bạn mượn bút chì màu, đồ chơi... và cho trẻ quyền quyết định. Và cũng đảm bảo rằng anh, chị, em, các bạn cũng tôn trọng đồ đạc của trẻ bằng cách yêu cầu họ khi mượn thì phải biết giữ gìn cẩn thận.
Làm gương tốt cho trẻ
Cách tốt nhất để trẻ học được lòng yêu thương và chia sẻ là cho trẻ thấy mọi người chia sẻ cho nhau như thế nào trong cuộc sống hàng ngày. Vì thế, bạn hãy chia sẻ cây kem của bạn với trẻ, cho trẻ đội thử cái nón mới của bạn, cùng trẻ nói chuyện về bạn bè của trẻ và công việc của bạn, sử dụng từ chia sẻ để diễn tả điều bạn đang làm. Bạn cũng đừng quên dạy cho trẻ biết cả những điều không thể sờ tới như cảm giác, ý tưởng, thời gian... và những câu chuyện cũng là những thứ có thể chia sẻ được. Điều quan trọng nhất là hãy để cho trẻ thấy bạn cho và nhận, thông cảm và chia sẻ với người khác.
Giúp trẻ phân biệt rõ những gì nên và những gì không nên chia sẻ
Khăn mặt, bàn chải đánh răng, lược chải đầu... là những thứ mà tốt nhất trẻ chỉ nên dùng một mình. Đây là những đồ dùng cá nhân, sẽ không tốt khi dùng chung. Những thứ trẻ có thể chia sẻ là đồ chơi, kẹo bánh, truyện; khi trẻ lớn hơn thì dạy trẻ biết đồng cảm với bạn khi bạn gặp khó khăn, giúp đỡ bạn cùng tiến trong học tập...
