8 lối sống ai cũng nên nuôi dưỡng, bảo vệ và phát huy
Dù xa mấy cũng không quên tình thân
Dân gian có câu: “Xa mặt cách lòng” và đối lập lại với câu đó là: “Bán bà con xa mua láng giềng gần”. Trong quan niệm của người xưa, láng giềng gần tuy không phải là bà con thân thích nhưng chính họ lại là những người sớm hôm gần gũi, chia sẻ, giúp đỡ nhau khi tối lửa tắt đèn. Những người sớm hôm gần gũi, chia sẻ, giúp đỡ đó, theo họ, còn quý hơn cả tình thân ruột thịt ở xa, không có cơ hội giúp đỡ khi cần thiết. Đó là tâm lý, là lối sống phổ biến của người xưa.
Ngày nay, sự phát triển của khoa học, đặc biệt là khoa học truyền thông khiến cho khoảng cách không gian không còn là vấn đề lớn nữa. Bằng mạng lưới internet, điện thoại...,người ta có thể liên lạc với nhau một cách nhanh chóng, bất chấp thời gian và khoảng cách không gian. Đó là một thuận lợi, là cơ hội để người ta thể hiện sự quan tâm, chia sẻ tình thân với nhau khi người ta cần.
Sống với nhau hoan hỉ và chân thật
Hoan hỷ và chân thật là hai đức tính cao thượng giúp chúng ta thiết lập mối quan hệ tốt với mọi người. Hoan hỷ khiến người gặp vui vẻ, cởi mở. Chân thật thì khiến người ta tin tưởng, thương yêu. Cuộc sống vô thường, mau chóng, do đó hãy đem tất cả sự chân thật, hoan hỷ đối đãi nhau, giúp nhau sống hạnh phúc, vẫy chào khổ đau. Tương thân, tương kính lẫn nhau thì cuộc sống sẽ dễ chịu, nhẹ nhàng hơn. Tranh chấp, hơn thua chỉ chuốc oán thù, khổ đau chồng chất.
Không ai biết trước một cách chính xác tương lai của mình như thế nào. “Lên voi xuống chó” là một thực trạng phổ biến. Từ quan chức trở thành người bình thường, từ kẻ có công trở thành người có tội, từ một người giàu tột đỉnh trở thành một kẻ ăn xin, tất cả đã từng xảy ra trong chiều dài lịch sử của loài người. Cho nên khi còn sống, còn khỏe, hãy hoan hỷ, nâng đỡ để cho tình người được phát triển. Nếu sống được như thế dù sau này có sa cơ, thất thế, ta vẫn không hối hận, vì ta đã từng sống hết mình với cuộc sống, với các mối quan hệ xung quanh. Thấy nhau hoan hỷ và sống chân thật
Có món ngon vật lạ biết san sẻ cho nhau
San sẻ là một nghệ thuật sống hạnh phúc. Nếu là vợ chồng mà mỗi người có tài khoản riêng, chỉ biết thủ riêng, không biết san sẻ thì khó có được hạnh phúc. Là người thân của nhau mà bên nào cũng thủ, có thói quen cân, đo, tính, đếm thì không thể nào sống hạnh phúc với nhau được. Bạn bè cũng vậy, chỉ biết chia chác không hề biết giúp đỡ thì cũng không thể nào bền vững được. Do đó “chia ngọt sẻ bùi” là tiêu chí tốt trong tương quan xã hội.
Sống ở đời cần phải có qua có lại, có trước có sau, không nên lợi dụng nhau. Giúp người bằng cái tâm vô tư, không cần phải nhớ hay buộc người khác phải đền ơn. Khi thọ nhận của ai cái gì thì không nên quên và không nên ứng xử bội bạc. Cần san sẻ và cho nhau những thứ mình sở hữu.
Khi nói lỡ lời đừng chấp trách nhau
Đó là thái độ sống của người có trí, biết thương yêu và cảm thông với người khác. Nhờ thương yêu ta dễ dàng bỏ qua những thiếu xót của người khác. Ta không hờn giận, hận thù họ, vì ta biết hờn giận, hận thù chỉ gây thêm đau khổ cho bản thân ta và người khác. Nhờ có trí, ta nhận diện được thông điệp chính của hành vi, lời nói, bỏ qua mọi thiếu xót mà phần lớn là vụn vặt, đôi khi do cái tưởng của ta mà ra.
Thay vì giận, trách, hờn người khác khi họ có những ứng xử tiêu cực, theo tinh thần Phật dạy, ta nên cảm thông và biết rõ họ đang bị tham, sân, si chi phối. Ai bị tham, sân, si chi phối đều có những lối ứng xử giống nhau. Do đó, không nên chấp trước họ, không nên giận họ, không nên trả thù mà hãy nỗ lực tìm cơ hội để giúp cho họ vượt qua thói quen xấu này.
Chấp vào những yếu kém, thiếu xót của người khác không chỉ gây ra khổ đau cho mình, mà còn phương hại đến họ. Đôi lúc mối quan hệ tốt đẹp giữa ta và họ đã gầy dựng vài chục năm, nhưng chỉ vì chấp vào sự yếu kém, thiếu xót trong lời nói của họ, mà ta có những hành vi làm tổn thương, làm mất hết mọi thứ tốt đẹp trước đó. Điều đó thực sự không đáng. Cho nên, trong tình huống đó, tốt nhất hãy cảm thông, bỏ qua.
Sống hướng đến những giá trị, phẩm chất, đạo đức thanh cao
Nó là nền tảng quan trọng dẫn đến sự phát triển nhân cách của con người. Ai có được tố chất này sẽ dễ dàng đắc nhân tâm, cho nên họ hiếm khi có kẻ thù.
Hoan hỷ với cái hay, cái tốt của người thì đồng thời cũng quý trọng cái hay, cái tốt nơi mình. Quý trọng nên ta biết nâng niu, rèn luyện, hun đúc, nuôi dưỡng, phát triển các giá trị bản thân, trở thành người có ích cho gia đình, xã hội. Cái tốt, cái đẹp, nhờ đó cũng được cộng hưởng, lan tỏa, tạo thành một môi trường sống lành mạnh, có khả năng nuôi dưỡng nhân cách con người.
Làm được những việc khó làm
Việc khó làm ở đây bao gồm những việc tốt, những việc liên hệ đến sự phát triển đời sống đạo đức, tâm linh như việc từ thiện xã hội, giúp người, cứu đời bằng tinh thần vô ngã và vị tha. Việc khó còn bao gồm những việc đòi hỏi đến sự nỗ lực, kiên trì, bền bỉ, những việc cần có bản lĩnh, sự sáng suốt để vượt qua hay hoàn thành.
Việc khó tuy khó làm, nhưng khi hoàn thành thì có giá trị rất lớn. Hầu hết những người thành công, hạnh phúc trong cuộc sống đều là những người có bản lĩnh vượt qua những khó khăn lớn trong cuộc đời. Họ là những người đáng được tán dương. Với họ, cho dù ở đâu, hoàn cảnh nào, họ cũng có thể chinh phục, vượt qua khó khăn để thành công. Do đó, kết giao với những người có bản lĩnh như vậy ta sẽ học được rất nhiều bài học từ họ. Và phần lớn các bài học đó rút ra từ thực tế, do đó nó có giá trị thực tiễn rất cao.
Không đem chuyện riêng nói với người
Đây là cách ứng xử giúp chúng ta nuôi lớn được đời sống nội tĩnh của mình, đồng thời tránh được nhiều vấn đề phiền phức có thể xảy ra. Người có chiều sâu chỉ nói những việc cần nói và nói đúng người cần nghe. Chọn người biết lắng nghe để chia sẻ là một nghệ thuật cần phải học hỏi.
Nhiều người, khi gặp khó khăn, bế tắc, gặp ai cũng tâm sự, giải bày. Điều đó không những không giải quyết được vấn đề mà còn khiến cho nó trở nên phức tạp hơn. Ta chỉ nên chia sẻ những khó khăn, bế tắc, khổ đau, tuyệt vọng của ta với người biết lắng nghe và có khả năng tháo gỡ chúng.
Than thở, kể khổ có thể trở thành thói quen và là một thói quen tiêu cực. Vì nó có thể truyền cộng hưởng của nó tới người xung quanh, khiến người xung quanh bị ảnh hưởng. Do vậy, nếu chúng ta không phải là nhà tư vấn thì không nên nhiệt tình đến độ suốt ngày phải nghe chuyện khổ đau của người khác.
Khi gặp việc bối rối, khó khăn nỗ lực giải quyết
Trong cuộc sống, ta thường gặp loại người khi thấy người khác thuận lợi, thành công thì đến chia vui, chúc mừng, nhưng khi thấy người khác khó khăn, thất bại thì cố tình lãng tránh. Đó là thái độ sống thiếu chân thật, thiếu tình nghĩa. Tục ngữ có câu: “Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ”. Loài thú mà còn sống có tình, có nghĩa như vậy, huống chi loài người. Con người có tri thức, có tư duy, có nhân cách, do đó không thể vô tâm đứng nhìn người khác khó khăn mà không giúp đỡ.
