Stt tổng hợp những câu ca dao dân ca hay và sâu sắc về tình nghĩa vợ chồng
Trời cao bể rộng mênh mông,
Ở sao cho trọn tấm tình phu thê
Trót đà ngọc ước vàng thê
Dẫu rằng cách trở sơn khê cũng liều.
Qua đình ngả nón trông đình,
Đình bao nhiêu ngói thương mình bấy nhiêu.
Tay bưng chén muối chén gừng
Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau.
Đạo vợ chồng, trăm năm ghi tạc,
Bởi vì ai én lạc nhạn bay.
Lời thề ngày tập kết còn đây,
Dù ai có kề gươm vào cổ cũng không đổi thay nghĩa chàng.
Vợ chồng đầu gối má kề,
Lòng nào mà bỏ mà về cho đang.
Hồ về chận lại đá ngang
Về sao cho dứt cho đang mà về.
Râu tôm nấu với ruột bầu,
Chồng chan vợ húp gật đầu khen ngon.
Vợ chồng là nghĩa cả đời
Ai ơi nhớ nghĩ những lời thiệt hơn.
Trên đồng cạn , dưới đồng sâu
Chồng cày vợ cấy , con trâu đi bừa
Đốn cây ai nỡ đứt chồi
Đạo chồng nghĩa vợ, giận rồi lại thương.
Vì chồng nên phải gắng công
Nào ai da sắt xương đồng chi đây.
Cái cò lặn lội bờ sông,
Gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc nỉ non.
Nàng về nuôi cái cùng con,
Để anh đi trẩy nước non Cao Bằng.
Từ khi em về làm dâu,
Anh thì dặn trước bảo sau mọi nhời.
Vợ chồng khốn khó có nhau
Lúc sang anh chỉ mê đào bỏ em.
Anh em cốt nhục đồng bào,
Vợ chồng là nghĩa lẽ nào chẳng thương.
Thang mô cao bằng thang danh vọng,
Nghĩ mô trọng bằng nghĩa chồng con?
Trăm năm nước chảy đá mòn,
Xa nhau ngàn dặm dạ còn nhớ thương.
Chồng giận thì vợ bớt lời,
Cơm sôi lửa nhỏ một lời không chê.
Thương ai bằng nỗi thương con,
Nhớ ai bằng nỗi gái son nhớ chồng.
Theo cha theo mẹ đã đành,
Theo đôi theo lứa mới thành thất gia.
Lấy chồng thì phải theo chồng,
Chồng đi hang rắn hang rồng cũng đi.
Một mình vừa chẻ vừa đan,
Lỗi lầm thì chịu phàn nàn cùng ai.
Võng này đan sợi đay già,
Em đi kén võng mà đã ba năm chầy.
Đôi ta chung mẹ chung thầy,
Đêm trăng chung võng vơi đầy thủy chung.
Lấy anh thì sướng hơn vua,
Anh đi xúc giậm được cua kềnh càng
Đem về nấu nấu rang rang
Chồng chan vợ hút lại càng hơn vua.
Chồng em đánh giặc phương xa,
Ruộng nhà em cấy, mẹ già em trông.
Bầy con đứa dắt, đứa bồng,
Mà em vẫn học vỡ lòng như ai!
Lấy chồng biết chữ là tiên,
Lấy chồng mù chữ là duyên nợ nần.
Thiếp xa chàng quên ăn quên ngủ,
Chàng xa thiếp thức đủ năm canh.
Trời dông chớp lạnh mưa nguồn,
Lấy chồng xứ lạ dạ buồn biết bao.
Mưa sa lác đác gió tạt qua thành;
Đôi ta chồng vợ, ai dỗ dành đừng xiêu
Trăm năm giữ vẹn chữ tòng,
Sống sao thác vậy một chồng mà thôi.
Rau dăm đất cứng khó bứng dễ trồng,
Dâu hay dâu dở cũng chồng của em.
Thương chồng phải lụy cùng chồng,
Đắng xay phải chịu, mặn nồng phải cam.
Chàng ơi phụ thiếp làm chi,
Thiếp như cơm nguội đỡ khi đói lòng.
Thế gian một vợ một chồng,
Chẳng như vua bếp hai ông một bà.
Chồng ta áo rách ta thương,
Chồng người áo gấm xông hương mặc người.
Gió đưa cây cái lý thương,
Hai người hai họ mà thương nhau cùng.
Đốn cây ai nỡ đứt chồi,
Đạo chồng nghĩa vợ, giận rồi lại thương.
Trăm năm ai chớ bỏ ai,
Chỉ thêu nên gấm, sắt mài nên kim.
Trăng tròn chỉ có đêm rằm,
Tình ta tháng tháng, năm năm vẫn tròn.
Dẫu rằng da trắng tóc mây,
Đẹp thì đẹp vậy, dạ này không ưa.
Vợ ta dù có quê mùa,
Thì ta vẫn cứ sớm trưa vui cùng.
Vợ chồng là nghĩa già đời
Ai ơi chớ nghĩ những lời thiệt thân.
Làm trai lấy được vợ hiền,
Bằng cầm đồng tiền mua được miếng ngon.
Làm gái lấy được chồng khôn,
Cầm bằng cá vượt vũ môn hóa rồng.
Đôi ta lấm tâm hoa nhài,
Chồng đây vợ đấy kém ai trên đời.
Muốn cho gần chợ ta chơi.
Gần sông tắm mát gần nơi đi về.
Đôi ta là nghĩa tào khang
Xuống khe bắt ốc, lên ngàn hái rau.
Một thuyền một bến một dây,
Ngọt bùi ta hưởng đắng cay chịu cùng.
Không thiêng cũng kể bụt nhà,
Dầu khôn dầu dại cũng là chồng em.
Anh như nút, em như khuy
Như mây với núi, biệt ly không đành.
Đi đâu cho thiếp đi cùng,
Đói no thiếp chịu, lạnh lùng thiếp cam.
Ai kêu ai hú bên sông,
Tôi đang sắm sửa cho chồng xuống ghe.
Chồng xuống ghe quạt che, tay ngoắt,
Cất mái chèo ruột thắt từng cơn.
Qua đồng ghé nón thăm đồng
Đồng bao nhiêu lúa thương chồng bấy nhiêu.
Tay nâng khăn gói sang sông,
Mồ hôi ướt đẫm, thương chồng phải theo.
Mẹ cha bú mớm nâng niu,
Tội trời đành chịu không yêu bằng chồng.
Chồng làm thì vợ có công
Của chồng công vợ đừng mong của mình.
Xấu xa cũng thể chồng ta,
Cho dù tốt đẹp cũng ra chồng người.
Cây đa lá rụng đầy đình,
Ba nhiêu lá rụng thương mình bấy nhiêu.
Chim quyên ăn trái nhãn lồng,
Thia thia quen chậu vợ chồng quen hơi.
Hôm nay sum họp trúc mai,
Tình chung một khắc, nghĩa dài trăm năm.
Đói no một vợ một chồng,
Một niêu cơm tấm dầu lòng ăn chơi.
Em ơi ta nguyện nhau cùng,
Răng long tóc bạc ta đừng quên nhau.
Con cuốc kêu khắc khoải mùa hè.
Là thân con gái phải nghe lời chồng.
Sách có chữ rằng: “Phu xướng phụ tòng”,
Làm thân con gái lấy chồng xuất gia.
Chồng gì anh, vợ gì tôi,
Chẳng qua là cái nợ đời chi đây.
Mỗi người một nợ cầm tay,
Đời xưa nợ vợ, người nay nợ chồng.
Chồng giận thì vợ bớt lời
Cơm sôi nhỏ lửa chẳng rơi hạt nào.
Ớt nào là ớt chẳng cay,
Gái nào là gái chẳng hay ghen chồng.
Vôi nào là vôi chả nồng,
Gái nào là gái có chồng chẳng ghen.
Cơm ăn mỗi bữa một lưng,
Uống nước cầm chừng để dạ thương em.
Mặc ai một dạ đôi lòng,
Em đây thủ tiết loan phòng chờ anh.
Chẳng tham nhà ngói bức bàn,
Trái duyên coi bẵng một gian chuồng gà.
Ba gian nhà rạ lòa xòa.
Phải duyên coi tựa chín tòa nhà lim.
Lên non thiếp cũng lên theo,
Tay vịn, chân trèo hái trái nuôi nhau.
Mình về tôi cũng về theo,
Sum vầy phu phụ, giàu nghèo có nhau.
Theo cha theo mẹ đã đành,
Theo đôi theo lứa mới thành thất gia.
Đã rằng là nghĩa vợ chồng
Dầu cho nghiêng núi, cạn sông chẳng rời.
Đói no một vợ một chồng
Một miếng cơm tấm, giàu lòng ăn chơi.
Đôi ta là nghĩa tào khang
Xuống khe bắt ốc, lên ngàn hái rau.
Tay nâng khăn gói sang sông
Mồ hôi ướt đẫm, thương chồng phải theo.
Thương chồng phải lụy cùng chồng
Đắng cay phải chịu, mặn nồng phải cam.
Lời kết: Tình cảm vợ chồng, lòng chung thuỷ keo sơn gắn bó là một đề tài lớn trong ca dao dân ca. Vợ chồng sống với nhau phải yêu thương kính trọng nhau, sự thuỷ chung là thước đo quan hệ vợ chồng. Ca ngợi điều đó đồng thời ca dao cũng phê phán thói ăn ở phụ bạc có mới nới cũ quên những ngày cơ cực bần hàn.
