Những câu ca dao đặc sắc về ẩm thực dân tộc
Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương.
Thanh trì có bánh cuốn ngon
Ăn vào mát ruột mắn con chồng chiều.
Cốm Vòng thơm mãi bàn tay
Đi xa Hà Nội nhớ ngày cốm thơm.
Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ
Cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh.
Con gà cục tác lá chanh
Con lợn ủn ỉn mua hành cho tôi
Con chó khóc đứng khóc ngồi:
Mẹ ơi, đi chợ mua tôi đồng riềng
Con trâu nhìn ngả nhìn nghiêng
Xin đừng mua riềng, mua tỏi cho tôi
Muốn ăn cơm tám với giò
Cùng anh xuống phố sang đò biên cương.
Trông cho rau muống mau xanh,
Để em cắt nấu chén canh mặn mà
Nhà em không vịt không gà
Chỉ có dưa muối, đậu cà đãi anh.
Ai về ăn nhút Thanh Chương
Dừng chân nếm thử vị tương Nam Đàn.
Chè ngon nước chát xin mời
Nước non, non nước nghĩa người chớ quên
Ai về nhắn với họ nguồn
Mít non gửi xuống cá nguồn gửi lên.
Măng giang nấu với ngạch nguồn
Đến đây nên phải bán buồn cho vui.
Cá nục nấu với dưa hường
Lơ mơ có kẻ mất chồng như chơi.
Thương em vì cá trích vè
Vì rau muống luộc, vì mè trộn măng.
Khế xanh nấu với ốc nhồi,
Tuy nước nó xám nhưng mùi nó ngon.
Canh cải mà nấu với gừng,
Chẳng ăn thì chớ xin đừng chê bai.
Bồng bồng mà nấu canh tôm.
Ăn vào mát ruột, đêm hôm lại bồng.
Mẹ mong gả thiếp về vườn.
Ăn bông bí luộc, dưa hường nấu canh.
Đốt than nướng cá cho vàng.
Đem tiền mua rượu cho chàng uống chơi.
Điên điển mà đem muối chua
Ăn cặp cá nướng đến vua cũng thèm
Muốn ăn bánh ít lá gai
Lấy chồng Bình Định cho dài đường đi.
Bậu ra bậu lấy ông câu.
Bậu câu cá bống chặt đầu kho tiêu.
Kho tiêu, kho ớt, kho hành.
Kho ba lượng thịt để dành mà ăn.
Râu tôm nấu với ruột bầu
Chồng chan vợ húp, gật gù khen ngon.
Yêu chồng nấu cháo le le
Nấu canh thiên lý, nấu chè khoai môn.
Vào vườn hái nắm tía tô
Hành tươi dăm nhánh, trở vô trong nhà
Giật mình em chợt nghĩ ra
Gừng tươi còn món ấy mà lại quên
Vào vườn lấy củ gừng thơm
Trở vô cháo nóng múc lên bát đầy
Tía tô, hành với gừng này
Cho vào cháo nóng bưng ngay lên giường
Cháo thơm ngào ngạt mùi hành
Thuốc nhà có cả mối tình làm thang.
Thương chồng nấu cháo le le
Nấu canh hoa lý, nấu chè hạt sen.
Nem Phùng đã nếm là mê;
Vài ly quốc lủi quên về - Bạn ơi!
Yêu anh nấu cháo lá đa
Nấu chè ngải cứu, pha trà râu ngô.
Ai về Vinh Thạnh quê em
Ăn nem chợ Huyện, xem đêm hát tuồng.
Thủ Đức nem nướng, điện bà Tây Ninh.
Bánh tráng Mỹ Long, bánh phồng Sơn Đốc.
Ba phen quạ nói với diều.
Cù lao Ông Chưởng có nhiều cá tôm.
Tháng tư cơm gói ra Hòn.
Muốn ăn trứng nhạn phải lòn hang Mai.
Sáng ngày bồ dục chấm chanh
Trưa gỏi cá chấy, tối canh cá chầy.
Nem chả Hòa Vang
Bánh tổ Hội An
Khoai lang Trà Kiêu
Thơm rượu Tam Kỳ.
Canh bầu nấu với cá trê
Ăn vô cho mát mà mê vợ già.
Gió đưa gió đẩy về rẫy ăn còng.
Về sông ăn cá về đồng ăn cua.
Cơm trắng ăn và chả chim
Chồng đẹp vợ đẹp những nhìn mà no.
Ai về Kiên Mỹ, Phú Phong
Ăn con chim mía thỏa lòng ước ao
Mình về qua cửa Đề Gi
Nghe mùi gỏi cá chân đi không đành.
Về đây Quang Thiện chiều người
Nếm chơi bún mọc nhớ đời, không quên.
Chàng đi nhớ cháo làng Ghề
Nhớ cơm phố Mía, nhớ chè Đông Viên.
Dưa La, ca Láng, nem Báng, tương Bần
Cua Phụng Pháp, rau muống Hiên Ngang.
Anh thương em chẳng nại sang giàu
Mứt hồng đôi lượng , trà Tàu đôi cân.
Biên Hòa có bưởi Thanh Trà
Thủ Đức nem nướng, Điện Bà Tây Ninh.
Bánh tráng Mỹ Long, bánh phồng Sơn Đốc.
Ốc gạo Thanh Hà
Thơm rượu Hà Trung.
Mắm ruốc cửa Tùng.
Mắm nêm chợ Sãi.
Thơ văn mô tả các món gỏi :
Chi ngon bằng gỏi cá nhồng.
Chi vui bằng được tin chồng vinh qui.
Trên non túc một hồi còi,
Thương con nhớ vợ, quan đòi phải đi.
Không đi thì sợ quan đòi.
Đi ra thì nhớ cá mòi nấu măng.
Ví bằng con cá nấu canh
Bỏ tiêu cho ngọt, bỏ hành cho thơm.
Chi ngon bằng gỏi cá nhồng
Chi vui bằng được tin chồng vinh qui.
Trên non túc một hồi còi,
Thương con nhớ vợ, quan đòi phải đi.
Không đi thì sợ quan đòi
Đi ra thì nhớ cá mòi nấu măng.
Yến sào Hòn Nôi.
Vịt lội Ninh Hòa.
Tôm hùm Bình Ba.
Sò huyết Cam Ranh.
Nai khô Diên Khánh.
Nhất trong là giếng làng Hồi.
Nhất báo, nhì bùi là cá rô râu.
Lời kết: Với quá khứ, hiện tại và tương lai, ca dao và văn hóa ẩm thực dân tộc sẽ mãi mãi trường tồn . Qua những câu ca dao này, những nét độc đáo trong ẩm thực dân tộc sẽ được gìn giữ và phát huy, là niềm tự hào của mỗi người dân Việt Nam.
