Thuyết minh về một nét đẹp văn hóa truyền thống ở Việt Nam ( Hội Chùa Hương )

      Hẳn ai trong chúng ta cũng đã từng nghe và từng yêu những câu thơ dung dị mà đẹp lạ lùng ấy. Nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp đã vô cùng khéo léo khi diễn tả những ý nghĩ ngây thơ, trong sáng của một nàng “gái quê” trong lễ hội Chùa Hương.

      Liệu bao người con gái đi lễ chùa Hương mà lòng lại không thổn thức như thế? Dù trong quá khứ hay hiện tại, lễ hội Chùa Hương vẫn là một nét đẹp không thể thiếu trong phong tục tập quán của người Việt, bởi đây là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thông dân tộc, cũng là hành trình trở về với cõi Phật.

      Hội chùa Hương diễn ra trên địa bàn xã Hương Sơn, trong địa phận huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây cách trung tâm Hà Nội khoảng 70 km. Lễ hội chùa Hương kéo dài từ mùng 6 tháng giêng đến hết tháng 3 âm lịch. Đỉnh cao của lễ hội là từ rằm tháng riêng đến 18 tháng hai âm lịch. Đây là một lễ hội lớn, cùng với lễ hội chùa Yên Tử và lễ hội chùa Bái đính là những lễ hội gây được tiếng vang nhất miền Bắc.

      Chùa Hương là tổng thể kiến trúc hài hòa được tạo hóa ban tặng cho con người. Chùa hương có nhiều động, nhiều chùa, núi, đồi, suối rừng, chùa tháp… vẻ đẹp của thiên nhiên hòa quyện với bàn tay lao động của con người tạo thành một quần thể thắng cảnh tuyệt đẹp.

      Từ xưa cho đến nay du khách trẩy hội Chùa Hương đã biết đến một quần thể hang động mang đậm màu sắc tín ngưỡng dân gian – đạo Phật với nền văn hoá nông nghiệp (ao bèo, con trâu, đàn lợn, nong tằm, né kén…) và phảng phất cả văn hoá phồn thực (bầu sữa mẹ, núi cô, núi cậu…) du khách đến Chùa Hương cầu mong được thăp một nén tâm hương trước đấng siêu phàm và lời nguyện cầu mọi sự tốt lành.

      Chùa Hương gắn liền với tín ngưỡng dân gian thờ Chúa Ba: Theo truyền thuyết thì ở vùng “linh sơn phúc địa này “vào thế kỷ đầu tiên đã có công chúa Diệu Thiện tục gọi là chúa Ba ứng thân của Bồ Tát Quán Thế Âm đã vào tu hành 9 năm, đắc đạo thành phật đi cứu độ chúng sinh (ngày phật đản là ngày 19 tháng Hai hàng năm theo Lịch Âm). Bởi vậy mà hàng năm, mỗi độ xuân về hoa mơ nở trắng núi rừng Hương Sơn, hàng triệu phật tử cùng tao nhân mặc khách khắp 4 phương lại nô nức trẩy hội chùa Hương.

      Ở trong chùa có lễ dâng hương, gồm hương, hoa, đèn, nến, hoa quả và thức ăn chay.Trước ngày mở hội một ngày, tất cả các đền, chùa, đình, miếu đều khói hương nghi ngút, không khí lễ hội bao trùm cả xã Hương Sơn. Phần lễ có nghiêng về “thiền”. Ở chùa ngoài lại thờ các vị sơn thần thượng đẳng với đủ màu sắc của đạo giáo. Đền Cửa Vòng là “chân long linh từ” thờ bà chúa Thượng Ngổn, là người cai quản cả vùng rừng núi xung quanh với cái tên là “tì nữ tuý Hồng” của sơn thần tối cao.

      Chùa Bắc Đài, chùa Tuyết Sơn, chùa Cả và đình Quân thờ ngũ hổ và tín ngưỡng cá thần.phần lễ là toàn thể hệ thống tín ngưỡng gần như là cả một tổng thể tôn giáo ở Việt Nam; có sự sùng bái tự nhiên, có Đạo, có Phật và có cả Nho. Màu sắc tôn giáo hòa lẫn với màu sắc của tình yêu, của tình cảm cộng đồng…làm cho hội chùa chùa hương vừa thanh cao vừa trần tục mang vẻ đẹp thẩm mĩ hiếm có.

      Ngày hội, làng tổ chức rước thần từ đền ra đình. Cờ trống đi trước dàn nhạc bát âm kế theo, trai thanh gái lịch phù kiệu, ông già bà cả thành tâm tiễn thần. Không khí lễ hội ấy làm tâm hồn con người thanh thản, thuần khiết hơn.Trong lễ hội có rước lễ và rước văn. Người làng dinh kiệu tới nhà ông soạn văn tế, rước bản văn ra đền để chủ tế trịnh trọng đọc, điều  khiển các bô lão của làng làm lễ tế rước các vị thần làng.

      Vào những ngày tổ chức lễ hội, chùa Hương tấp nập vào ra hàng trăm thuyền. Nét độc đáo của hội chùa Hương là thú vui ngồi thuyền vãng cảnh lạc vào non tiên cõi Phật.

      Rời con thuyền, giã từ sông nước, con người được hòa nhập vào núi vãn cảnh chùa chiền và bắt đầu hành trình mới – hành trình leo núi. Không khí của lễ hội, vẻ đẹp của những hang động kì thú khiến du khách cứ dạo bước đi mà không cảm thấy mệt. Chùa Hương đẹp, một vẻ đẹp không hề phô diễn mà vẫn làm say đắm lòng người.

      Giờ đây lễ hội Chùa Hương đã trở thành một nét văn hoá tâm linh của người dân Việt Nam. Năm 2013 sẽ là năm mà lễ hội Chùa Hương được tổ chức lớn nhất với chủ đề “ Nét đẹp truyền thống văn hóa Việt”. Ai đã từng đến với Chùa Hương, sống cùng không khí của lễ hội Chùa Hương chắc hản sẽ nhớ mãi không quên.

” Không đi thì nhớ thì thương
Ra đi mến cảnh Chùa Hương không về “