Soạn bài Sau phút chia li (trích Chinh phụ ngâm khúc) SBT Ngữ Văn 7 tập 1
Bài tập
1. Có người muốn biết thế nào là thể thơ song thất lục bát. Em hãy giúp họ điều đó.
2. Hãy phân tích nghệ thuật sử dụng điệp ngữ trong đoạn thơ Sau phút chia li.
3. Hãy phân tích màu xanh trong đoạn thơ Sau phút chia li.
4. Hãy ghi lại những câu hát than thân đã học ở Bài 4 (kể cả phần Đọc thêm) bắt đầu bằng cụm từ “Thân em”. Từ đó tìm mối liên hệ trong cảm xúc giữa bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương với các câu hát than thân thuộc ca dao.
Gợi ý làm bài
1. - Trước hết cần hiểu mục đích của bài tập này là nhằm hai yêu cầu :
+ Tự củng cố sự hiểu biết về thể thơ song thất lục bát.
+ Bước đầu tập làm quen với việc đưa hiểu biết văn học vào cuộc sống, ở đây là giúp một người hiểu thế nào là thể thơ song thất lục bát.
- Cách làm :
+ Hãy đọc kĩ lại chú thích (★) ở SGK Ngữ văn 7, tập một, trang 92, đoạn nói về thể thơ song thất lục bát.
+ Dùng ngay đoạn thơ Sau phút chia li (trích Chinh phụ ngâm khúc) để dẫn dắt vấn đề.
+ Cần chú ý thêm : câu thất (7 chữ) trong thể song thất lục bát khác câu thất trong thể thất ngôn bát cú ở cách ngắt nhịp trong câu.
Ở câu thất của song thất lục bát là : 3/2/2. Ví dụ :
Chàng thì đi/ cõi xa / mưa gió
Thiếp thi về/ buồng cũ / chiếu chăn
Ở câu thất của thất ngôn bát cú là : 2/2/3. Ví dụ :
Bước tới / Đèo Ngang / bóng xế tà
Cỏ cây / chen đá/ lá chen hoa...
2. - Cần hiểu ý nghĩa của bài tập này là nhằm rèn luyện năng lực hiểu văn chương qua hình thức nghệ thuật, ở đây là một phương diện thuộc hình thức ngôn ngữ của nó. Cũng là nhằm rèn luyện năng lực tích hợp kiến thức để hiểu văn chương, ở đây là tích hợp kiến thức ngôn ngữ (điệp ngữ) với kiến thức văn. Làm tốt bài tập này, sẽ có hứng thú với việc học văn.
- Cách làm:
(1) Đọc lại đoạn thơ Sau phút chia li (trích Chinh phụ ngâm khúc), ghi lại các từ được điệp và số lần điệp (chàng, thiếp, Hàm Dương, Tiêu Tương, xanh,, màu, trông, thì, cùng, ai) và trả lời các câu hỏi sau :
a) Mật độ điệp ngữ của đoạn thơ là thế nào ? (Trả lời xong, em hãy ghi nhận hiện tượng này để sau này khi biết thêm các trường hợp điệp ngữ khác sẽ thấy tính chất đặc biệt của hiện tượng điệp ngữ này)
b) Trong các từ được điệp thì từ nào được điệp nhiều hơn ? Tại sao các từ đó lại được điệp nhiều hơn ?
(2) Tìm hiểu trạng thái điệp của các từ : chàng, thiếp. (Hướng trả lời: mỗi từ ba lần. Có hai cách điệp : chàng đứng đầu một câu, thiếp đứng đầu một câu liền nhau ; chàng, thiếp trong một câu) Ý nghĩa của hai hình thức điệp đó là gì ? (Hướng trả lời: hình thức 1 : diễn tả sự xa cách ; hình thức 2 : diễn tả sự gắn bó của chàng và thiếp trong nỗi buồn xa cách)
(3) Tìm hiểu trạng thái điệp của các từ Hàm Dương, Tiêu Tương. (Hướng trả lời: Hàm Dương, Tiêu Tương nằm cách câu, mỗi nơi mỗi câu ; Tiêu Tương, Hàm Dương trong một câu nhưng thay đổi vị trí. Câu trên : Tiêu Tương trước, Hàm Dương sau. Câu dưới, ngược lại Hàm Dương trước, Tiêu Tương sau) Hãy nêu nhận xét. (Hướng trả lời : điệp nhưng biến hoá, diễn tả hai mặt của quan hệ : cách xa - gắn bó, gắn bó - cách xa của vợ chồng chinh phu - chinh phụ)
(4) Tìm hiểu trạng thái điệp của từ xanh. (Hướng trả lời : xanh —> xanh xanh —> xanh ngắt - xanh của núi —> xanh của ngàn dâu, tất cả là một sự bao trùm của màu xanh. Sự thay đổi từ thanh không (xanh xanh) sang thanh sắc (xanh ngắt) vừa là sự đa dạng trong ngữ âm vừa diễn tả độ tăng của cảm xúc sầu nhớ)
(5) Tìm hiểu trạng thái điệp của từ ai. (Hướng trả lời : ai : phiếm chỉ, vừa là chàng vừa là thiếp - chứng tỏ sự gắn bó hai mà một, một mà hai)
(6) Nhận xét về điệp từ thì và cùng. (Hướng trả lời : Loại từ này thường phải tránh điệp, nhưng ở đây điệp lại có tác dụng nhấn mạnh sự gắn bó)
(7) Nhận xét chung về hiện tượng điệp của đoạn thơ. (Hướng trả lời : Không đâu có mật độ điệp ngữ dày mà vô cùng biến hoá, có hiệu quả tối ưu trong việc diễn tả tâm trạng của người chinh phụ sau phút chia tay chồng ra trận như ở đây)
3. a) Để làm tốt bài tập, em cần có nhận thức về một số điều cần thiết như sau :
- Văn chương không phải là hội hoạ, nhưng văn chương thường hay nói đến màu sắc để góp phần gợi cảnh, gợi tình mà không ít trường hợp đã đem đến cho người đọc sự hứng thú, hấp dẫn. Bởi thế mà có quan niệm “thi trung hữu hoạ” (trong thơ có hoạ). Đoạn thơ Sau phút chia li được học là một ví dụ tiêu biểu.
- Bài tập yêu cầu phân tích màu xanh trong đoạn thơ Sau phút chia li chính là một cách để các em vừa rèn luyện năng lực cảm nhận được vẻ đẹp, sức hấp dẫn của nghệ thuật dùng màu sắc trong văn chương, vừa rèn luyện kĩ năng phân tích các chi tiết trong văn chương ở độ tinh vi để tránh tình trạng hiểu chung chung, hiểu đại khái, không đem lại ích lợi gì đáng kể trong học tập.
b) Từ nhận thức trên, em hãy làm bài tập này lần lượt theo các hoạt động sau đây :
- Ghi vào vở bài tập tất cả các từ chỉ màu xanh trong đoạn thơ trích.
- Nêu rõ những màu xanh đó là màu xanh của cái gì, vật gì.
- Phân biệt các trạng thái, các mức độ của các màu xanh đã có.
- Nhận xét về sự tăng cấp, về mức độ của màu xanh theo trình tự lời thơ.
- Nêu lên tác dụng, ý nghĩa của việc sử dụng màu xanh trong việc gợi tả nỗi sầu chia li của người chinh phụ.
4. a) Trước khi làm bài tập, em hãy nhận thức về một điều cần thiết trong học văn nói chung là phải biết liên kết, xâu chuỗi kiến thức giữa tác phẩm nảy với tác phẩm khác một cách hợp lí để tự mình có thể tạo thêm những hệ thống kiến thức có khi trong SGK chưa nói đến. Thực hiện yêu cầu này cũng là cách học tập chủ động theo phương hướng và yêu cầu tích hợp mà Chương trình Ngữ văn THCS đặt ra. Ví như ở bài tập này, là sự nối kết nội dung bài thơ Bánh trồi nước của Hồ Xuân Hương - ở Bài 7 - với những câu ca dao than thân vừa được học ở Bài 4.
b) Từ nhận thức trên, em hãy tiến hành làm bài tập theo các hoạt động như sau :
- Trở lại Bài 4, ghi lại những câu ca dao than thân bắt đầu bằng cụm từ “Thân em”. (Nếu tìm thêm được một số câu khác nửa thì càng tốt)
- Đọc lại phần Ghi nhớ ở Bài 4, trang 49, SGK để hiểu rõ hơn ý nghĩa của các bài ca than thân.
- Chỉ ra mối liên hệ trong cảm xúc giữa bài thơ Bánh trôi nước củ a Hồ Xuân Hương với những câu hát than thân bắt đầu bằng cụm từ “Thân em”.
Xemloigiai.com
SBT Ngữ văn lớp 7
Soạn bài sách bài tập Ngữ văn 7, giải câu hỏi SBT Ngữ văn 7 tập 1, tập 2. Tóm tắt, phân tích, nghị luận, miêu tả, tự sự, kể chuyện bài tập tiếng Việt, tập làm văn
NGỮ VĂN 7 TẬP 1
- Soạn bài Cổng trường mở ra
- Soạn bài Mẹ tôi
- Soạn bài Từ ghép
- Soạn bài Liên kết trong văn bản
- Soạn bài Cuộc chia tay của những con búp bê
- Soạn bài Bố cục trong văn bản
- Soạn bài Mạch lạc trong văn bản
- Soạn bài Ca dao - Dân ca: Những câu hát về tình cảm gia đình
- Soạn bài Những câu hát về tình yêu, quê hương, đất nước, con người
- Soạn bài Từ láy
- Soạn bài Quy trình tạo lập văn bản
- Soạn bài Những câu hát than thân
- Soạn bài Những câu hát châm biếm
- Soạn bài Đại từ
- Soạn bài Luyện tập tạo lập văn bản
- Soạn bài Sông núi nước Nam (Nam quốc sơn hà) - Phò giá về kinh (Tụng giá hoàn kinh sư)
- Soạn bài Từ Hán Việt
- Soạn bài Tìm hiểu chung về văn biểu cảm
- Soạn bài Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra (Thiên Trường vãn vọng)
- Soạn bài Từ Hán Việt (tiếp theo)
- Soạn bài Đặc điểm của văn biểu cảm
- Soạn bài Đề văn biểu cảm và cách làm bài văn biểu cảm
- Soạn bài Sau phút chia li (trích Chinh phụ ngâm khúc)
- Soạn bài Quan hệ từ
- Soạn bài Luyện tập cách làm văn bản biểu cảm
- Soạn bài Qua đèo ngang. Bạn đến chơi nhà
- Soạn bài Chữa lỗi về quan hệ từ
- Soạn bài Xa ngắm thác núi Lư (Vọng Lư sơn bộc bố)
- Soạn bài Từ đồng nghĩa
- Soạn bài Cách lập ý của bài văn biểu cảm
- Soạn bài Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Tĩnh dạ tứ) - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê (Hồi hương ngẫu thư)
- Soạn bài Từ trái nghĩa
- Soạn bài Luyện nói: Văn biểu cảm về sự vật, con người
- Soạn bài Bài ca nhà tranh bị gió thu phá (Mao ốc vị thu phong sở phá canh)
- Soạn bài Cảnh khuya - Rằm tháng giêng (Nguyên tiêu)
- Soạn bài Thành ngữ
- Soạn bài Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học
- Soạn bài Tiếng gà trưa
- Soạn bài Điệp ngữ
- Soạn bài Luyện nói: Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học
- Soạn bài Làm thơ lục bát
- Soạn bài Một thứ quà của lúa non : Cốm
- Soạn bài Chơi chữ
- Soạn bài Ôn tập văn biểu cảm
- Soạn bài Sài Gòn tôi yêu - Mùa xuân của tôi
- Soạn bài Luyện tập sử dụng từ
- Soạn bài Ôn tập tác phẩm trữ tình
- Soạn bài Ôn tập phần Tiếng Việt
- Soạn bài Kiểm tra tổng hợp cuối học kì I
- Soạn bài Ôn tập tác phẩm trữ tình (tiếp theo)
- Ôn tập phần Tiếng Việt (tiếp theo)
- Soạn bài Chương trình địa phương (phần Tiếng Việt) - Rèn luyện chính tả
NGỮ VĂN 7 TẬP 2
- Soạn bài Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
- Soạn bài Chương trình địa phương (phần Văn và Tập làm văn)
- Soạn bài Tìm hiểu chung về văn nghị luận
- Soạn bài Tục ngữ về con người và xã hội
- Soạn bài Rút gọn câu
- Soạn bài Đặc điểm của văn bản nghị luận
- Soạn bài Đề văn nghị luận và việc lập dàn ý cho bài văn nghị luận
- Soạn bài Tinh thần yêu nước của nhân dân ta
- Soạn bài Câu đặc biệt
- Soạn bài Bố cục và phương pháp lập luận trong bài văn nghị luận
- Soạn bài Luyện tập về phương pháp lập luận trong văn nghị luận
- Soạn bài Sự giàu đẹp của Tiếng Việt
- Soạn bài Thêm trạng ngữ cho câu
- Soạn bài Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh
- Soạn bài Thêm trạng ngữ cho câu (tiếp theo)
- Soạn bài Cách làm bài văn lập luận chứng minh
- Soạn bài Luyện tập lập luận chứng minh
- Soạn bài Đức tính giản dị của Bác Hồ
- Soạn bài Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
- Soạn bài Ý nghĩa văn chương
- Soạn bài Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
- Soạn bài Luyện tập viết đoạn văn chứng minh
- Soạn bài Ôn tập văn nghị luận
- Soạn bài Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
- Soạn bài Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích
- Soạn bài Sống chết mặc bay
- Soạn bài Cách làm bài văn lập luận giải thích
- Soạn bài Luyện tập lập luận giải thích
- Soạn bài Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu
- Soạn bài Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu: Luyện tập (tiếp theo)
- Soạn bài Luyện nói: Bài văn giải thích một vấn đề
- Soạn bài Ca Huế trên sông Hương
- Soạn bài Liệt kê
- Soạn bài Tìm hiểu chung về văn bản hành chính
- Soạn bài Quan Âm Thị Kính
- Soạn bài Dấu chấm lửng và dấu chẩm phẩy
- Soạn bài Văn bản đề nghị
- Soạn bài Ôn tập phần văn
- Soạn bài Dấu gạch ngang
- Soạn bài Ôn tập phần Tiếng việt
- Soạn bài Văn bản báo cáo
- Soạn bài Luyện tập làm văn bản đề nghị và báo cáo
- Soạn bài Ôn tập phần Tiếng Việt (tiếp theo)
- Soạn bài Kiểm tra Tổng hợp cuối năm
- Chương trình địa phương (phần Văn và Tập làm văn) (tiếp theo)
- Soạn bài Hoạt động Ngữ văn
- Soạn bài Trả bài Kiểm tra tổng hợp cuối năm
Lớp 7 | Các môn học Lớp 7 | Giải bài tập, đề kiểm tra, đề thi Lớp 7 chọn lọc
Danh sách các môn học Lớp 7 được biên soạn theo sách giáo khoa mới của bộ giáo dục đào tạo. Kèm theo lời giải sách bài tập, sách giáo khoa, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và học kì 2 năm học 2024 ngắn gọn, chi tiết dễ hiểu.
Toán Học
- Tài liệu Dạy - học Toán 7
- Sách bài tập Toán 7 - Cánh diều
- Sách bài tập Toán 7 - Chân trời sáng tạo
- Sách bài tập Toán 7 - Kết nối tri thức
- SGK Toán 7 - Cánh diều
- SGK Toán 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Toán 7 - Kết nối tri thức
Ngữ Văn
- SBT Ngữ văn lớp 7
- Văn mẫu 7 - Cánh Diều
- Văn mẫu 7 - Chân trời sáng tạo
- Văn mẫu 7 - Kết nối tri thức
- SBT Văn 7 - Cánh diều
- SBT Văn 7 - Chân trời sáng tạo
- SBT Văn 7 - Kết nối tri thức
- Tác giả - Tác phẩm văn 7
- Soạn văn 7 - Cánh diều chi tiết
- Soạn văn 7 - Cánh diều siêu ngắn
- Soạn văn 7 - Chân trời sáng tạo chi tiết
- Soạn văn 7 - Chân trời sáng tạo siêu ngắn
- Soạn văn 7 - Kết nối tri thức chi tiết
- Soạn văn 7 - Kết nối tri thức siêu ngắn
GDCD
Tin Học
- SBT Tin học 7 - Kết nối tri thức
- SGK Tin học 7 - Cánh Diều
- SGK Tin học 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Tin học 7 - Kết nối tri thức
Tiếng Anh
- SBT Tiếng Anh lớp 7
- SBT Tiếng Anh 7 - English Discovery
- SBT Tiếng Anh 7 - Right on!
- SBT Tiếng Anh 7 - iLearn Smart World
- SBT Tiếng Anh 7 - Friends Plus (Chân trời sáng tạo)
- SBT Tiếng Anh 7 - Global Success (Kết nối tri thức)
- Tiếng Anh 7 - English Discovery
- Tiếng Anh 7 - Right on!
- Tiếng Anh 7 - iLearn Smart World
- Tiếng Anh 7 - Friends Plus
- Tiếng Anh 7 - Global Success
Công Nghệ
- SGK Giáo dục công dân 7 - Cánh diều
- SGK Giáo dục công dân 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Giáo dục công dân 7 - Kết nối tri thức
- SGK Công nghệ 7 - Cánh diều
- SGK Công nghệ 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Công nghệ 7 - Kết nối tri thức
Khoa Học Tự Nhiên
- SBT KHTN lớp 7 - Cánh diều
- SBT KHTN lớp 7 - Chân trời sáng tạo
- SBT KHTN lớp 7 - Kết nối tri thức
- SGK Khoa học tự nhiên 7 - Cánh diều
- SGK Khoa học tự nhiên 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Khoa học tự nhiên 7 - Kết nối tri thức
Lịch Sử & Địa Lý
- SBT Lịch sử và Địa lí 7 - Chân trời sáng tạo
- SBT Lịch sử và Địa lí 7 - Kết nối tri thức
- SGK Lịch sử và Địa lí lớp 7 - Cánh Diều
- SGK Lịch sử và Địa lí lớp 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Lịch sử và Địa lí lớp 7 - Kết nối tri thức