Lý thuyết vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ (Phần 1. Tự nhiên, dân cư và xã hội) Địa lí 9

1. Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ

- Nằm ở phía Bắc đất nước.

- Diện tích lớn nhất nước ta: Khoảng 101 000 km² (chiếm 30,5% diện tích cả nước).

- Dân số: 12,7 triệu người - 2020 (chiếm 13,0% dân số cả nước).

- Tiếp giáp : Trung Quốc, Lào, Đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung Bộ.

- Đường bờ biển kéo dài, vùng biển giàu tiềm năng phát triển.

=> Ý nghĩa: dễ dàng giao lưu kinh tế - xã hội với các khu vực trong nước và ngoài nước, lãnh thổ giàu tiềm năng phát triển kinh tế, có ý nghĩa quan trọng về mặt an ninh quốc phòng.

2. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên

a) Thuận lợi

- Địa hình có sự phân hóa rõ rệt :

+ Núi cao, cắt xẻ mạnh ở phía bắc và địa hình núi trung bình ở phía đông bắc.

+ Vùng đồi bát úp xen cánh đồng thung lũng bằng phẳng ở vùng trung du Bắc Bộ.

- Khoáng sản giàu có, đa dạng nhất cả nước, nhiều loại có trữ lượng lớn.

- Nhiều sông lớn, có trữ lượng thủy điện dồi dào.            

- Đất đai đa dạng, gồm đất feralit đồi núi và đất phù sa.

- Vùng biển Quảng Ninh thuận lợi cho phát triển tổng hợp kinh tế biển (du lịch, đánh bắt nuôi trồng thủy sản, vận tải biển,…).

b) Khó khăn

- Địa hình bị chia cắt, thời tiết diễn biến thất thường, gây trở ngại cho giao thông vận tải, sản xuất và đời sống.

- Khoáng sản có trữ lượng nhỏ và điều kiện khai thác phức tạp.

- Xói mòn đất, sạt lở đất, lũ quét…do nạn chặt phá rừng bừa bãi.

3. Đặc điểm dân cư xã hội

• Quan sát hình 17.1, hãy xác định và nêu ý nghĩa vị trí địa lí của vùng.
• Dựa vào hình 17.1, xác định vị trí các mỏ: than, sắt, thiếc, apatit và các dòng sông có tiềm năng phát triển thủy điện: sông Đà, sông Lô, sông Gâm, sông Chảy.
• Căn cứ vào bảng 17.1, hãy nêu sự khác biệt về điều kiện tự nhiên và thế mạnh kinh tế giữa hai tiểu vùng Đông Bắc và Tây Bắc
• Dựa vào số liệu trong bảng 17.2, hãy nhận xét sự chênh lệch về dân cư, xã hội của hai tiểu vùng Đông Bắc và Tây Bắc.
• Bài 1 trang 65 SGK Địa lí 9
• Bài 2 trang 65 SGK Địa lí 9
• Bài 3 trang 65 SGK Địa lí 9

• Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ
• Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên
• Đặc điểm dân cư xã hội