Bài 6 trang 148 Tài liệu dạy – học Toán 9 tập 1

Giải bài tập Từ điểm M ở ngoài đường tròn (O ; R) vẽ tiếp tuyến MA, MB

    Đề bài

    Từ điểm M ở ngoài đường tròn (O ; R) vẽ tiếp tuyến MA, MB và cát tuyến MEF với (O) (A và B là hai tiếp điểm ; ME < MF ; tia MF nằm giữa hai tia MA, MO).

    a) Chứng minh rằng OM là trung trực của AB.

    b) Gọi I là trung điểm của EF. Đường thẳng MA cắt đường thẳng OI tại D ; OA cắt MI tại K. Chứng minh rằng \(DK \bot MO\).

    c) Gọi H là giao điểm của AB với MI. Tính đoạn HI khi tam giác MAB đều và \(OI = \dfrac{R}{2}\).

    Phương pháp giải - Xem chi tiết

    a) Sử dụng tính chất : Điểm cách đều 2 đầu mút của đoạn thẳng thì thuộc trung trực của đoạn thẳng đó.

    b) Chứng minh K là trực tâm của tam giác ODM.

    c) Tính OG, chứng minh \(\Delta OHI = \Delta OHG \Rightarrow HI = HG\).

    Chứng minh \( \Rightarrow \Delta MGH \sim \Delta MIO\,\,\left( {g.g} \right)\), suy ra tỉ số đồng dạng, sử dụng định lí Pytago và các hệ thức lượng trong tam giác vuông tính OM, MG, từ đó tính HG và suy ra HI.

    Lời giải chi tiết

     

    a) Ta có : \(MA = MB\) (tính chất 2 tiếp tuyến cắt nhau) \( \Rightarrow M\) thuộc trung trực của \(AB\).

    \(OA = OB = R \Rightarrow O\) thuộc trung trực của \(AB\) .

    \( \Rightarrow OM\) là trung trực của \(AB\).

    b) Vì I là trung điểm của EF \( \Rightarrow OI \bot EF\) (quan hệ vuông góc giữa đường kính và dây cung)

    Xét tam giác ODM có :

    \(\left\{ \begin{array}{l}MI \bot OD\\OA \bot MD\\OA \cap MI = K\end{array} \right.\) \( \Rightarrow K\) là trực tâm của \(\Delta ODM \Rightarrow DK \bot OM\).

    c) Gọi \(G = OM \cap AB\) \( \Rightarrow G\) là trung điểm của \(AB\).

    Do \(\Delta MAB\) đều \( \Rightarrow \) trung tuyến \(MG\) đồng thời là phân giác \( \Rightarrow \angle AMG = \dfrac{1}{2}\angle AMB = \dfrac{1}{2}{.60^0} = {30^0}\).

    \( \Rightarrow \angle AOM = {60^0} \) \(\Rightarrow OG = OA.\cos {60^0} = \dfrac{R}{2} = OI\).

     Xét tam giác vuông OHI và tam giác vuông OHG có :

    \(\begin{array}{l}OH\,chung\\OI = OG\,\,\left( {cmt} \right)\end{array}\)

    \( \Rightarrow \Delta OHI = \Delta OGI\) (cạnh huyền – cạnh góc vuông)

    \( \Rightarrow HI = HG\) (2 cạnh tương ứng).

    Xét tam giác vuông OAM có : \(\sin {30^0} = \dfrac{{OA}}{{OM}} \) \(\Rightarrow OM = \dfrac{{OA}}{{\sin {{30}^0}}} = \dfrac{R}{{\dfrac{1}{2}}} = 2R\)

    Áp dụng định lí Pytago trong tam giác vuông OAM có \(AM = \sqrt {O{M^2} - O{A^2}}  = \sqrt {{{\left( {2R} \right)}^2} - {R^2}}  = R\sqrt 3 \)

    Áp dụng hệ thức lượng trong tam giác vuông OAM có : \(M{A^2} = MO.MG \)

    \(\Rightarrow MG = \dfrac{{M{A^2}}}{{MO}} = \dfrac{{3{R^2}}}{{2R}} = \dfrac{{3R}}{2}\).

    Áp dụng định lí Pytago trong tam giác vuông OIM có \(I{M^2} = O{M^2} - O{I^2} = {\left( {2R} \right)^2} - {\left( {\dfrac{R}{2}} \right)^2} = \dfrac{{15R}}{4} \)

    \(\Rightarrow IM = \dfrac{{R\sqrt {15} }}{2}\)

    Xét tam giác vuông MGH và tam giác vuông MOI ta có :

    \(\angle OMI\) chung ;

    \(\angle MGH = \angle MIO = {90^0}\)

    \( \Rightarrow \Delta MGH \sim \Delta MIO\,\,\left( {g.g} \right) \\\Rightarrow \dfrac{{HG}}{{OI}} = \dfrac{{MG}}{{MI}} \\\Rightarrow HG = \dfrac{{OI.MG}}{{MI}} = \dfrac{{\dfrac{R}{2}.\dfrac{{3R}}{2}}}{{\dfrac{{R\sqrt {15} }}{2}}} = \dfrac{{R\sqrt {15} }}{{10}}\)

    Vậy \(HI = \dfrac{{R\sqrt {15} }}{{10}}\).

    Xemloigiai.com

    Tài liệu Dạy - học Toán 9

    Giải bài tập Tài liệu Dạy - học Toán lớp 9, đầy đủ công thức, lý thuyết, định lí, chuyên đề toán. Phát triển tư duy đột phá trong dạy học Toán 9, để học tốt dạy học Toán 9

    CHƯƠNG I : CĂN BẬC HAI - CĂN BẬC BA

    CHƯƠNG II : HÀM SỐ BẬC NHẤT

    CHƯƠNG III: HỆ PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN

    CHƯƠNG IV: HÀM SỐ BẬC HAI VÀ PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI

    CHƯƠNG I: HỆ THỨC LƯỢNG TRONG TAM GIÁC VUÔNG

    CHƯƠNG II : ĐƯỜNG TRÒN

    CHƯƠNG III: GÓC VỚI ĐƯỜNG TRÒN

    Chủ đề 1: Các phép tính với căn bậc hai

    Chủ đề 2: Biến đổi căn thức

    Chủ đề 3: Căn bậc ba

    Chủ đề 4 : Hàm số bậc nhất

    Chủ đề 5: Đồ thị hàm số bậc nhất

    Chủ đề 1: Hai phương trình bậc nhất hai ẩn

    Chủ đề 2 : Giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn

    Chủ đề 3: Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình

    Chủ đề 4: Hàm số bậc hai

    Chủ đề 5: Phương trình bậc hai

    Chủ đề 6: Hệ thức Vi - ét

    Chủ đề 7: Bài toán bậc hai

    Chủ đề 1 : Một số hệ thức về cạnh và đường cao trong tam giác vuông

    Chủ đề 2 : Tỉ số lượng giác của góc nhọn

    Chủ đề 3: Hệ thức về cạnh và góc trong tam giác vuông

    Chủ đề 4 : Ứng dụng của tỉ số lượng giác

    Chủ đề 5 : Sự xác định đường tròn. Tính chất đối xứng của đường tròn.

    Chủ đề 6 : Đường kính và dây của đường tròn

    Chủ đề 7 : Đường thẳng và đường tròn.

    Chủ đề 1: Đo góc và cung

    Chủ đề 2 : Góc chắn cung

    Chủ đề 3: Tứ giác nội tiếp

    Chủ đề 4 : Chu vi và diện tích hình tròn

    Lớp 9 | Các môn học Lớp 9 | Giải bài tập, đề kiểm tra, đề thi Lớp 9 chọn lọc

    Danh sách các môn học Lớp 9 được biên soạn theo sách giáo khoa mới của bộ giáo dục đào tạo. Kèm theo lời giải sách bài tập, sách giáo khoa, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và học kì 2 năm học 2024 ngắn gọn, chi tiết dễ hiểu.

    Toán Học

    Vật Lý

    Hóa Học

    Ngữ Văn

    Sinh Học

    GDCD

    Tin Học

    Tiếng Anh

    Công Nghệ

    Lịch Sử & Địa Lý

    Âm Nhạc & Mỹ Thuật