Soạn bài Qua đèo ngang. Bạn đến chơi nhà SBT Ngữ Văn 7 tập 1
Bài tập
1. Hãy giải thích rằng bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan đã thể hiện đúng những điều em đã được học về thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật.
2. Phân tích hai câu cuối của bài thơ Qua Đèo Ngang.
3. Hãy nêu một vài nhận xét về sự khác nhau giữa ngôn ngữ thơ trong bài Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến và ngôn ngữ thơ trong đoạn thơ Sau phút chia li trích trong Chinh phụ ngâm khúc.
4. Vị trí của câu thơ thứ 8 (câu cuối cùng) trong bài thơ Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến là thế nào ? Hãy so sánh cụm từ “ta với ta” trong câu thơ này với cụm từ “ta với ta" trong câu thơ cuối của bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan.
5. Giả thiết rằng : Lớp em, dưới sự chỉ đạo của cô giáo chủ nhiệm, sẽ có một buổi sinh hoạt văn học, trong đó có tiết mục thi phát biểu về cái hay, cái hấp dẫn của một bài thơ đã học. Em hãy tham gia và phát biểu về bài thơ Bạn đến chơi nhà của nhà thơ Nguyễn Khuyến.
Gợi ý làm bài
1. a) Trước hết phải thấy mục đích của bài tập 1 là nhằm giúp các em hiểu biết về thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật đã được học và rèn luyện kĩ năng ứng dụng lí thuyết để nhận diện thể loại của một tác phẩm cụ thể qua bài thơ Qua Đèo Ngang.
b) Để làm được bài tập, em hãy đọc lại chú thích (★) của Bài 8 trong SGK, trang 102 để hiểu những nét lí thuyết cơ bản về thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật trên các phương diện : số câu, số chữ trong câu, cách hiệp vần và phép đốỉ (tạm chưa nói về luật bằng trắc và niêm...).
c) Từ đó tiến hành giải thích thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật ở bài thơ Qua Đèo Ngang trên các phương diện : số câu, số chữ trong câu, cách hiệp vần và phép đối.
2. a) - Trước hết, cần hiểu mục đích của bài tập này là nhằm rèn luyện kĩ năng phân tích các chi tiết, các bộ phận - ở đây là hai câu thơ - trong một bài thơ. Việc làm này là rất cần thiết vì muốn hiểu sâu một tác phẩm phải hiểu sâu từng câu, từng chữ, từng bộ phận của nó, nhất là những chi tiết, những bộ phận, nhĩmg câu chữ có hàm lượng nội dung và nghệ thuật cao.
- Để phân tích có kết quả hai câu thơ cuối của bài thơ Qua Đèo Ngang, cần chú ý những điều thuộc về phương pháp như sau :
+ Một là phải biết được vai trò của hai câu thơ cuối này trong nội dung toàn bài thơ.
+ Hai là phải tìm được nội dung cần phần tích ở hai câu thơ đó.
b) Từ những điều trên, em phân tích hai câu thơ bằng cách trả lời các câu hỏi. sau :
- Đã là thơ thì có biểu ý và biểu cảm. Nhưng so với sáu câu trên thì hai câu cuối thiên về mặt nào hơn ? Nội dung biểu đạt đó là gì ?
- Trong hai câu thơ cuối có “một mảnh tình riêng”. “Một mảnh tình riêng” này lại được đặt trong tương quan với trời, non, nước. Như thế thì có gì khác nếu nó được đặt giữa một không gian chật hẹp nào khác ?
- Hàm nghĩa của cụm từ “ta với ta” là gì ?
- Đã nói “một mảnh tình riêng” lại còn thêm “ta với ta” thì điều ấy chứng tỏ tâm trạng của tác giả như thế nào ?
c) Cuối cùng, hãy viết một đoạn văn ngắn để tóm tắt những ý chính đã nêu lên trong khi phân tích hai câu thơ.
3. a) Cần hiểu được mục đích của bài tập này là ở chỗ :
- Rèn luyện kĩ năng phân tích, so sánh các hiện tượng văn học (ở đây là hiện tượng ngôn ngữ văn học) theo yêu cầu nâng cao chất lượng của việc học văn.
- Bước đầu có ý niệm về sự phát triển ngôn ngữ thơ ca dân tộc.
b) Để có thể nêu nhận xét về sự khác nhau, trước hết phải tìm ra các phương diện cần so sánh, ở đây là những vấn đề thuộc về trạng thái ngôn ngữ trong thơ, bao gồm hai khía cạnh chính :
- Việc sử dung vốn từ thuần Việt nhiều hay ít.
- Việc sử dụng ngôn ngừ theo phong cách bác học hay bình dân (bác học thì thiên về ước lệ, sách vở, công thức, trừu tượng, dùng điển tích, điển cố, dùng nhiều từ Hán Việt ; bình dân thì dựa vào ngôn ngữ đời thường, khẩu ngừ, ngôn ngữ thuần Việt hoặc có gốc Hán nhưng đã được Việt hoá lâu đời).
c) Từ việc xác lập được các phương diện cần so sánh như trên, em tiến hành việc so sánh, nêu nhận xét về sự khác nhau giữa ngôn ngữ thơ của bài Bạn đến chơi nhà với ngôn ngữ thơ của đoạn trích Sau phút chia li. Với kết quả so sánh đó, có thể phát biểu cảm nhận bước đầu về sự vận động, phát triển của thơ ca tiếng Việt từ bản dịch Chinh phụ ngâm khúc đến bài Bạn đến chơi nhà.
Cần chú ý thêm một số điều sau :
- Trong khi nói đến sự khác nhau, phải thấy giữa hai đối tượng được so sánh vẫn có điểm giống nhau cơ bản. Đó đều là ngôn ngữ thơ tiếng Việt, dù có màu sắc khác nhau. Ngay trong tác phẩm có ngôn ngữ thiên về bác học, vẫn đã có thành phần ngôn ngữ bình dân, đời thường, khẩu ngữ.
- So sánh để tìm ra những nét khác nhau nhằm thấy được sự vận động của ngôn ngữ thơ ca, chứ không phải để nghĩ rằng ngôn ngữ thơ của bài Bạn đến chơi nhà là có giá trị nghệ thuật cao hơn ngôn ngữ thơ dịch của Chinh phụ ngâm khúc, bởi lẽ mỗi tác phẩm thuộc loại kiệt tác đều có độ kết tinh giá trị của nó, do đó không thể nói cái sau hơn cái trước một cách đơn giản, dễ dãi.
4. a) Cần nhận thức được mục đích của bài tập 4 ; Khi phân tích một bài thơ, phải hiểu rõ, hiểu đúng ý của từng câu ; nhưng như thế chưa đủ, mà còn phải biết vị trí của từng câu thơ trong một bài thơ là gì. Tất nhiên, trong một bài thơ không phải các câu đều có vị trí quan trọng như nhau. Thực tế, có câu quan trọng nhiều, có câu ít quan trọng. Câu cuối cùng ở bài Bạn đến chơi nhà có vai trò rất quan trọng, mà qua sự phân tích sẽ thấy rõ.
b) Để biết vị trí của câu cuối trong bài Bạn đến chơi nhà, em hãy trả lời các câu hỏi sau :
- Tính chất biểu ý, biểu cảm của từng câu một trong bài thơ tám câu này là thế nào ?
- Câu thứ tám đã trực tiếp thể hiện tính chất nào rõ nhất trong hai tính chất đó ?
- Từ kết quả trả lời hai câu hỏi trên, em rút ra kết luận về vị trí của câu cuố cùng trong nội dung bài thơ Bạn đến chơi nhà.
c) Riêng vế hai của bài tập yêu cầu so sánh cụm từ “ta với ta” trong bài Bạn đến chơi nhà với cụm từ “ta với ta” ở bài Qua Đèo Ngang giúp em lưu ý một điều khi học văn : Trong ngôn ngữ văn chương, các từ ngữ có thể giống nhau hoàn toàn nhưng nghĩa của chúng có khi lại không giống nhau do văn mạch khác nhau, văn cảnh khác nhau. Tìm ra sự khác nhau đó là một cách học có kết quả cụ thể, chính xác đối với ngôn ngữ văn chương.
Với nhận thức trên, em hãy tiến hành so sánh bằng cách trả lời các câu hỏi sau :
- Trong bài thơ Qua Đèo Ngang có hai từ “ta”. Vậy ở đây, “ta” thứ nhất là ai ? “ta” thứ hai là ai ?
- Trong bài thơ Bạn đến chơi nhà cũng có hai từ “ta”. Vậy từ “ta” thứ nhất chỉ ai, “ta” thứ hai chỉ ai ?
- Tìm hiểu hàm nghĩa của hai cụm từ “ta với ta” ở hai bài thơ và nhận xét về sự khác nhau giữa hai hàm nghĩa đó.
5. a) Cần hiểu được mục đích của bài tập này là :
- Tạo thêm một cơ hội để em có thể cảm nhận được sâu sắc hơn về giá trị của một bài thơ sau khi đã được nghe cô giáo (hoặc thầy giáo) giảng.
- Cũng là dịp rèn luyện khá năng diễn đạt một vấn đề văn chương bằng ngôn ngữ trước một số đông người, mà muốn có kết quả, trước hết phải nắm chắc vấn đề mình định nói. Kế đó là phải có năng lực nói ra một cách trôi chảy những gì mình đã hiểu. Đây là những kĩ năng rất cần không chỉ là với việc học văn mà còn là với cuộc sống nói chung.
b) Cách làm :
- Trước hết hãy cố gắng học thuộc lòng bài thơ ở mức thật nhuần nhuyễn.
- Kế đến, xem lại bài giảng của thầy cô để nhớ lại những ý chính và tiếp tục đọc thêm nhiều lần bài thơ để có thêm sức thấm thía về những ý chính, những cái hay của bài thơ.
- Sau đó, viết thành bài nói chuyện về bài thơ, trong đó có : lời mở đầu, các nội dung chính, và kết luận.
Cần chú ý rằng trong bài nói cần có sự kết hợp giữa lời nói của mình và việc đọc lại lời thơ sao cho nhuần nhuyễn, hài hoà để hấp dẫn người nghe.
- Sau khi đã có bài chuẩn bị, em cần tập nói một mình trước gương. Càng tập nhiều lần, càng tốt. Sau mỗi lần cần tự nhận xét nên bớt điều gì, nên thêm điều gì, chỗ nào thấy chưa ổn thì sửa lại. Ngoài việc tự tập nói trước gương, em có thể nhờ bố mẹ hoặc anh chị làm thính giả để mình tập nói.
- Cuối cùng, sau khi đã tham gia buổi sinh hoạt của lớp, em cần suy nghĩ thêm về lời đánh giá của Ban giám khảo và tự xét xem : nếu làm lại thì sẽ bổ sung, sửa chữa điều gì cho tốt hơn.
Ghi chú : Đây là một hình thức học tập rất có ý nghĩa. Nếu em làm được một lần mà thành công thì sẽ thích làm tiếp, và cuối cùng, thế nào em cũng giỏi.
Xemloigiai.com
SBT Ngữ văn lớp 7
Soạn bài sách bài tập Ngữ văn 7, giải câu hỏi SBT Ngữ văn 7 tập 1, tập 2. Tóm tắt, phân tích, nghị luận, miêu tả, tự sự, kể chuyện bài tập tiếng Việt, tập làm văn
NGỮ VĂN 7 TẬP 1
- Soạn bài Cổng trường mở ra
- Soạn bài Mẹ tôi
- Soạn bài Từ ghép
- Soạn bài Liên kết trong văn bản
- Soạn bài Cuộc chia tay của những con búp bê
- Soạn bài Bố cục trong văn bản
- Soạn bài Mạch lạc trong văn bản
- Soạn bài Ca dao - Dân ca: Những câu hát về tình cảm gia đình
- Soạn bài Những câu hát về tình yêu, quê hương, đất nước, con người
- Soạn bài Từ láy
- Soạn bài Quy trình tạo lập văn bản
- Soạn bài Những câu hát than thân
- Soạn bài Những câu hát châm biếm
- Soạn bài Đại từ
- Soạn bài Luyện tập tạo lập văn bản
- Soạn bài Sông núi nước Nam (Nam quốc sơn hà) - Phò giá về kinh (Tụng giá hoàn kinh sư)
- Soạn bài Từ Hán Việt
- Soạn bài Tìm hiểu chung về văn biểu cảm
- Soạn bài Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra (Thiên Trường vãn vọng)
- Soạn bài Từ Hán Việt (tiếp theo)
- Soạn bài Đặc điểm của văn biểu cảm
- Soạn bài Đề văn biểu cảm và cách làm bài văn biểu cảm
- Soạn bài Sau phút chia li (trích Chinh phụ ngâm khúc)
- Soạn bài Quan hệ từ
- Soạn bài Luyện tập cách làm văn bản biểu cảm
- Soạn bài Qua đèo ngang. Bạn đến chơi nhà
- Soạn bài Chữa lỗi về quan hệ từ
- Soạn bài Xa ngắm thác núi Lư (Vọng Lư sơn bộc bố)
- Soạn bài Từ đồng nghĩa
- Soạn bài Cách lập ý của bài văn biểu cảm
- Soạn bài Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Tĩnh dạ tứ) - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê (Hồi hương ngẫu thư)
- Soạn bài Từ trái nghĩa
- Soạn bài Luyện nói: Văn biểu cảm về sự vật, con người
- Soạn bài Bài ca nhà tranh bị gió thu phá (Mao ốc vị thu phong sở phá canh)
- Soạn bài Cảnh khuya - Rằm tháng giêng (Nguyên tiêu)
- Soạn bài Thành ngữ
- Soạn bài Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học
- Soạn bài Tiếng gà trưa
- Soạn bài Điệp ngữ
- Soạn bài Luyện nói: Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học
- Soạn bài Làm thơ lục bát
- Soạn bài Một thứ quà của lúa non : Cốm
- Soạn bài Chơi chữ
- Soạn bài Ôn tập văn biểu cảm
- Soạn bài Sài Gòn tôi yêu - Mùa xuân của tôi
- Soạn bài Luyện tập sử dụng từ
- Soạn bài Ôn tập tác phẩm trữ tình
- Soạn bài Ôn tập phần Tiếng Việt
- Soạn bài Kiểm tra tổng hợp cuối học kì I
- Soạn bài Ôn tập tác phẩm trữ tình (tiếp theo)
- Ôn tập phần Tiếng Việt (tiếp theo)
- Soạn bài Chương trình địa phương (phần Tiếng Việt) - Rèn luyện chính tả
NGỮ VĂN 7 TẬP 2
- Soạn bài Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
- Soạn bài Chương trình địa phương (phần Văn và Tập làm văn)
- Soạn bài Tìm hiểu chung về văn nghị luận
- Soạn bài Tục ngữ về con người và xã hội
- Soạn bài Rút gọn câu
- Soạn bài Đặc điểm của văn bản nghị luận
- Soạn bài Đề văn nghị luận và việc lập dàn ý cho bài văn nghị luận
- Soạn bài Tinh thần yêu nước của nhân dân ta
- Soạn bài Câu đặc biệt
- Soạn bài Bố cục và phương pháp lập luận trong bài văn nghị luận
- Soạn bài Luyện tập về phương pháp lập luận trong văn nghị luận
- Soạn bài Sự giàu đẹp của Tiếng Việt
- Soạn bài Thêm trạng ngữ cho câu
- Soạn bài Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh
- Soạn bài Thêm trạng ngữ cho câu (tiếp theo)
- Soạn bài Cách làm bài văn lập luận chứng minh
- Soạn bài Luyện tập lập luận chứng minh
- Soạn bài Đức tính giản dị của Bác Hồ
- Soạn bài Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
- Soạn bài Ý nghĩa văn chương
- Soạn bài Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
- Soạn bài Luyện tập viết đoạn văn chứng minh
- Soạn bài Ôn tập văn nghị luận
- Soạn bài Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
- Soạn bài Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích
- Soạn bài Sống chết mặc bay
- Soạn bài Cách làm bài văn lập luận giải thích
- Soạn bài Luyện tập lập luận giải thích
- Soạn bài Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu
- Soạn bài Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu: Luyện tập (tiếp theo)
- Soạn bài Luyện nói: Bài văn giải thích một vấn đề
- Soạn bài Ca Huế trên sông Hương
- Soạn bài Liệt kê
- Soạn bài Tìm hiểu chung về văn bản hành chính
- Soạn bài Quan Âm Thị Kính
- Soạn bài Dấu chấm lửng và dấu chẩm phẩy
- Soạn bài Văn bản đề nghị
- Soạn bài Ôn tập phần văn
- Soạn bài Dấu gạch ngang
- Soạn bài Ôn tập phần Tiếng việt
- Soạn bài Văn bản báo cáo
- Soạn bài Luyện tập làm văn bản đề nghị và báo cáo
- Soạn bài Ôn tập phần Tiếng Việt (tiếp theo)
- Soạn bài Kiểm tra Tổng hợp cuối năm
- Chương trình địa phương (phần Văn và Tập làm văn) (tiếp theo)
- Soạn bài Hoạt động Ngữ văn
- Soạn bài Trả bài Kiểm tra tổng hợp cuối năm
Lớp 7 | Các môn học Lớp 7 | Giải bài tập, đề kiểm tra, đề thi Lớp 7 chọn lọc
Danh sách các môn học Lớp 7 được biên soạn theo sách giáo khoa mới của bộ giáo dục đào tạo. Kèm theo lời giải sách bài tập, sách giáo khoa, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và học kì 2 năm học 2024 ngắn gọn, chi tiết dễ hiểu.
Toán Học
- Tài liệu Dạy - học Toán 7
- Sách bài tập Toán 7 - Cánh diều
- Sách bài tập Toán 7 - Chân trời sáng tạo
- Sách bài tập Toán 7 - Kết nối tri thức
- SGK Toán 7 - Cánh diều
- SGK Toán 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Toán 7 - Kết nối tri thức
Ngữ Văn
- SBT Ngữ văn lớp 7
- Văn mẫu 7 - Cánh Diều
- Văn mẫu 7 - Chân trời sáng tạo
- Văn mẫu 7 - Kết nối tri thức
- SBT Văn 7 - Cánh diều
- SBT Văn 7 - Chân trời sáng tạo
- SBT Văn 7 - Kết nối tri thức
- Tác giả - Tác phẩm văn 7
- Soạn văn 7 - Cánh diều chi tiết
- Soạn văn 7 - Cánh diều siêu ngắn
- Soạn văn 7 - Chân trời sáng tạo chi tiết
- Soạn văn 7 - Chân trời sáng tạo siêu ngắn
- Soạn văn 7 - Kết nối tri thức chi tiết
- Soạn văn 7 - Kết nối tri thức siêu ngắn
GDCD
Tin Học
- SBT Tin học 7 - Kết nối tri thức
- SGK Tin học 7 - Cánh Diều
- SGK Tin học 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Tin học 7 - Kết nối tri thức
Tiếng Anh
- SBT Tiếng Anh lớp 7
- SBT Tiếng Anh 7 - English Discovery
- SBT Tiếng Anh 7 - Right on!
- SBT Tiếng Anh 7 - iLearn Smart World
- SBT Tiếng Anh 7 - Friends Plus (Chân trời sáng tạo)
- SBT Tiếng Anh 7 - Global Success (Kết nối tri thức)
- Tiếng Anh 7 - English Discovery
- Tiếng Anh 7 - Right on!
- Tiếng Anh 7 - iLearn Smart World
- Tiếng Anh 7 - Friends Plus
- Tiếng Anh 7 - Global Success
Công Nghệ
- SGK Giáo dục công dân 7 - Cánh diều
- SGK Giáo dục công dân 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Giáo dục công dân 7 - Kết nối tri thức
- SGK Công nghệ 7 - Cánh diều
- SGK Công nghệ 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Công nghệ 7 - Kết nối tri thức
Khoa Học Tự Nhiên
- SBT KHTN lớp 7 - Cánh diều
- SBT KHTN lớp 7 - Chân trời sáng tạo
- SBT KHTN lớp 7 - Kết nối tri thức
- SGK Khoa học tự nhiên 7 - Cánh diều
- SGK Khoa học tự nhiên 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Khoa học tự nhiên 7 - Kết nối tri thức
Lịch Sử & Địa Lý
- SBT Lịch sử và Địa lí 7 - Chân trời sáng tạo
- SBT Lịch sử và Địa lí 7 - Kết nối tri thức
- SGK Lịch sử và Địa lí lớp 7 - Cánh Diều
- SGK Lịch sử và Địa lí lớp 7 - Chân trời sáng tạo
- SGK Lịch sử và Địa lí lớp 7 - Kết nối tri thức