Sau khi chứng kiến cái chết của lão Hạc, ông giáo đã nghĩ: "Không! Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn hay vẩn đáng buồn nhưng lại đáng buồn theo một nghĩa khác”. Tái dựng lại cảnh Lão Hạc ăn bả chó tự tử chết, rồi phân tích ý nghĩa câu nói trên của ông giáo.
"Lão Hạc" là một truyện ngắn đặc sắc của nhà văn Nam Cao viết về đề tài nông dân. Qua nhân vật lão Hạc, tác giả đã thể hiện một cách xúc động cuộc đời đau khổ đáng thương và những phẩm chất tốt đẹp của một lão nông nơi làng quê trong xã hội thực dân nửa phong kiến.
Cuối truyện, Nam Cao kể về cái chết "dữ dội’, cái "chết bất thình lình" của Lão Hạc. Là láng giềng "Tắt lửa tối đèn có nhau", ông giáo là nơi nương tựa tinh thần của lão Hạc trong những tháng ngày lão sống trong bi kịch: già nua, cô đơn, bệnh tật, nghèo khổ... Ông giáo là nơi để lão Hạc gửi gắm bao nỗi niềm, san sẻ một điếu thuốc lào, một bát nước chè xanh, một củ kkoai... Lão Hạc đã từng kể cho ông giáo nghe chuyện bán cậu Vàng, lão vừa kể vừa khóc. Ông giáo đã từng "thấy" luôn mấy hôm, lão Hạc chi ăn khoai, ăn củ chuối, ăn sung luộc, ăn rau má, củ láy,... Sự nghèo khổ đã dồn lão Hạc đến bước đường cùng, nhưng vốn giàu lòng tự trọng, lão đã "từ chối, một cách gần như là hách dịch" trước sự giúp đỡ "ngấm ngầm" của ông giáo, và lão cứ xa dần ông giáo.... Lão Hạc đã từng gửi ông giáo ba sào vườn cho cậu con trai đi phu đồn điền mãi chưa về, lão cũng gửi lại ông giáo hai mươi đồng bạc để "lỡ có chết'' thì "gọi là của lão có tí chút, còn bao nhiều thì nhờ hàng xóm cả". Lão Hạc hiền lành quá, chất phác và lương thiện quá, nhưng tại sao Binh Tư - một kẻ làm nghề ăn trộm - lại "bĩu môi" nói với ông giáo chuyện lão Hạc xin hắn cái bả chó. Hắn thì thầm:
"Lão bảo có con chó nhà nào cứ đến vườn nhà lão... Lão định cho nó xơi một bữa. Nếu trúng, lão với tôi uống rượu".
Ông giáo "trố to đôi mắt ngạc nhiên". Ông giáo "ngổn ngang" băn khoăn, buồn. Ông cất tiếng than cho "nỗi đời cay cực".
"Hỡi lão Hạc! Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm điều như ai hết... Một người như thế ấy! ... Một người đã khóc vì đã lừa một con chó!... Một người nhịn ăn lẽ tiền lại làm ma, bởi không muốn liên lụy đến hàng xóm, láng giềng... Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư? Cuộc đời quá thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn...".
Qua câu nói của Binh Tư, niềm tin yêu của ông giáo đối với lão Hạc bị “rạn nứt". Ông giáo buồn vì cảm thấy cuộc đời quá đen tối, "mỗi ngày một thêm đáng buồn”. Những người lương thiện, đáng kính như lão Hạc đã và đang bị xô đẩy, bị nhấn chìm vào đáy vũng bùn nhơ của cái xã hội thực dân nửa phong kiến.
Chính tình huống và ngôn ngữ độc thoại nội tâm của nhân vật đã làm nổi bật cái chết "bất thình lình” đầy bi kịch của lão Hạc, đồng thời tô đậm giá trị tố cáo hiện thực và tinh thần nhân đạo của truyện "Lão Hạc".
Sau khi chứng kiến cái chết của lão Hạc, ông giáo đã nghĩ, "Không! Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn hay vẫn đáng buồn nhưng lại đáng buồn theo một nghĩa khác".
Chỉ có ông giáo và Binh Tư "hiểu" cái chết "dữ dội", cái chết "bất thình lình" của lão Hạc; "đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc,... tru tréo, bọt mép sùi ra, khắp người chốc chốc lại bị giật mạnh một cái, nảy lên...". Lão Hạc đã chết sau hai giờ "vật vã". Cái chết của lão Hạc đã biểu lộ một tâm thế "thà chết trong còn hơn sống đục". Cụ đã để lại cho anh con trai đi phu đồn điền chưa về ba sào vườn trọn vẹn, "cụ thà chết chứ không chịu bán đi một sào...". "Không! Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn" là như thế! Ông giáo đã khẳng định niềm tin mạnh mẽ về lòng lương thiện tốt đẹp của con người. Lão Hạc ăn bả chó để quyên sinh, quyết giữ lấy bản chất lương thiện tốt đẹp của mình. Ánh sáng nhân văn bừng lên trong văn của Nam Cao qua lời độc thoại của ông giáo.
Cuộc đời "hay vẫn chưa dáng buồn nhưng lại đáng buồn theo một nghĩa khác". Nghĩa khác nghĩa là gì? Cuộc đời mà Nam Cao phản ánh là xã hội của Việt Nam dưới thời Pháp thuộc, nhân dân ta phải làm thân trâu ngựa, bị áp bức, bị bóc lột nặng nề. Đau khổ nhất là người nông dân, suốt đời lam lũ mà vẫn đói rét thương tâm. Sưu cao thuế nặng, phải bán vợ đợ con, phải đi làm phu mỏ, phu đồn điền cao su... Cuộc đời cha con lão Hạc, cái chết quằn quại đau đớn của lão Hạc sau khi ăn bả chó đã cho thấy rõ cuộc đời "vẫn đáng buồn"... Câu nói ấy của ông giáo đã lên án và tố cáo cái hiện thực đen tối, bất công của xã hội thực dân nửa phong kiến, cái xã hội "đáng buồn" đã xô đẩy bao con người lao động cần cù, lương thiện vào đói rét, cùng quẫn.
Đọc truyện "Lão Hạc", ta càng thấy bút pháp nghệ thuật tự sự đặc sắc, nhất là những mẩu độc thoại nội tâm của nhân vật ông giáo. Tính triết lí của truyện càng trở nên sâu sắc. Giá trị nhân bản của truyện càng trở nên cảm động, hấp dẫn, thấm thía.
Gấp trang văn lại, ta như đang được nghe ông giáo tâm sự: "Không! Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn...". Ông giáo đã truyền cho ta ngọn lửa niềm tin về lòng tốt của con người, để ta yêu thêm con người, yêu thêm cuộc sống.
Bùi Vân Nga - Lớp 8 Trường THCS Chu Văn An - Ba Đình - Hà Nội
Xemloigiai.com
- Phân tích nhân vật chị Dậu trong tác phẩm “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố để làm rõ nhận xét của nhà văn Nguyễn Tuân: “Trên cái tối giời tối đất của đồng lúa ngày xưa, hiện lên một cái chân dung lạc quan của chị Dậu ”
- Qua Tức nước vỡ bờ và Lão Hạc, chứng minh rằng: mặc dù gặp nhiều đau khổ bất hạnh, người nông dân trước cách mang tháng Tám vẫn giữ trọn những phẩm chất tốt đẹp của mình
- Qua hai văn bản Tức nước vỡ bờ và Lão Hạc. Hãy viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của mình về người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám 1945
- Em hãy nhận xét về vẻ đẹp tâm hồn của lão Hạc qua đoạn trích
- Hãy phân tích nhân vật lão Hạc trong tác phẩm cùng tên của Nam Cao
- Cảm nghĩ về nhân vật lão Hạc và ông giáo trong Lão Hạc của Nam Cao
- Nếu là người đọc chứng kiến cảnh lão Hạc kể chuyện bán chó với ông giáo trong truyện ngắn của Nam Cao thì em sẽ ghi lại câu chuyện đó như thế nào?
- Truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao giúp em hiểu gì về tình cảnh của người nông dân trước cách mạng?
- Phân tích cách nhìn người nông dân của Nam Cao qua truyện ngắn Lão Hạc?
- Đọc mỗi tác phẩm văn chương, sau mỗi trang sách, ta đọc được cả nỗi niềm băn khoăn trăn trở của tác giả về số phận con người Dựa vào những hiểu biết về Lão Hạc, và Cô bé bán diêm hãy làm sáng tỏ nỗi niềm đó.
- Kể về lão Hạc, Binh Tư cho rằng lão cũng ra phết chứ chẳng vừa đâu. Viết đoạn văn nêu ngắn gọn ý kiến của em về chủ đề này
- Nêu cảm nghĩ nổi bật nhất về truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao
- Phân tích nhân vật lão Hạc trong truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao, từ đó rút ra ý nghĩa nhân đạo của tác phẩm
- Phân tích giá trị nhân đạo trong truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao.
- Cảm nhận về nhân vật cậu Vàng trong truyện ngắn “Lão Hạc” của Nam Cao
- Cảm nhận về nhân vật ông giáo trong truyện “Lão Hạc” của Nam Cao
- Cảm nghĩ nổi bật nhất về một câu chuyện đã học mà anh (chị) không thể nào quên - Bài 1
- Trong vai vợ ông giáo, kể lại một mẩu trong truyện Lão Hạc
Văn mẫu lớp 8
Những bài văn phân tích, cảm nhận, dàn ý, bình giảng, bình luận hay nhất trong Văn mẫu lớp 8 gồm các bài văn thuộc dạng nghị luận xã hội, nghị luận văn học, biểu cảm, thuyết minh, tự sự hay nhất trong tác phẩm văn học cùng các các vấn đề xã hội nhanh nhất, chính xác nhất
Các dạng đề về tác phẩm văn học
- Tôi đi học - Thanh Tịnh
- Trong lòng mẹ - Nguyên Hồng
- Tức nước vỡ bờ - Ngô Tất Tố
- Lão Hạc - Nam Cao
- Cô bé bán diêm - An-đéc-xen
- Đánh nhau với cối xay gió - Xéc-van-téc
- Chiếc lá cuối cùng - O Hen-ri
- Hai cây phong - Ai-ma-tốp
- Thông tin về ngày trái đất năm 2000
- Ôn dịch, thuốc lá
- Bài toán dân số
- Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác - Phan Bội Châu
- Đập đá ở Côn Lôn - Phan Châu Trinh
- Muốn làm thằng cuội - Tản Đà
- Hai chữ nước nhà - Trần Tuấn Khải
- Nhớ rừng – Thế Lữ
- Ông đồ – Vũ Đình Liên
- Quê hương – Tế Hanh
- Khi con tu hú – Tố Hữu
- Tức cảnh Pác Bó – Hồ Chí Minh
- Ngắm trăng – Hồ Chí Minh
- Đi đường – Hồ Chí Minh
- Chiếu dời đô – Lý Công Uẩn
- Hịch tướng sĩ – Trần Quốc Tuấn
- Bàn luận về phép học – Nguyễn Thiếp
- Thuế máu – Nguyễn Ái Quốc
- Đi bộ ngao du – Ru-xô
- Ông Giuôc-đanh mặc lễ phục – Mô-li-e
- Nước Đại Việt ta - Nguyễn Trãi
Văn tự sự
Nghị luận xã hội
Văn thuyết minh
- Thuyết minh về vật nuôi
- Thuyết minh về danh lam thắng cảnh
- Thuyết minh về đồ dùng
- Thuyết minh về cây cối
- Thuyết minh về một nét văn hóa
- Thuyết minh về thể loại văn học
- Thuyết minh về món ăn
- Thuyết minh về người
Các bài tập làm văn
- Viết bài tập làm văn số 1
- Viết bài tập làm văn số 2
- Viết bài tập làm văn số 3
- Viết bài tập làm văn số 5
- Viết bài tập làm văn số 6
- Viết bài tập làm văn số 7
Tôi đi học - Thanh Tịnh
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Tôi đi học
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Tôi đi học
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Tôi đi học
Trong lòng mẹ - Nguyên Hồng
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Trong lòng mẹ
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Trong lòng mẹ
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Trong lòng mẹ
Tức nước vỡ bờ - Ngô Tất Tố
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Tức nước vỡ bờ
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Tức nước vỡ bờ
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Tức nước vỡ bờ
Lão Hạc - Nam Cao
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Lão Hạc
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Lão Hạc
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Lão Hạc
Cô bé bán diêm - An-đéc-xen
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Cô bé bán diêm
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Cô bé bán diêm
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Cô bé bán diêm
Đánh nhau với cối xay gió - Xéc-van-téc
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Đánh nhau với cối xay gió
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Đánh nhau với cối xay gió
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Đánh nhau với cối xay gió
Chiếc lá cuối cùng - O Hen-ri
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Chiếc lá cuối cùng
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Chiếc lá cuối cùng
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Chiếc lá cuối cùng
Hai cây phong - Ai-ma-tốp
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Hai cây phong
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Hai cây phong
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Hai cây phong
Thông tin về ngày trái đất năm 2000
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Thông tin về ngày Trái Đất năm 2000
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Thông tin về ngày Trái Đất năm 2000
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Thông tin về ngày Trái Đất năm 2000
Ôn dịch, thuốc lá
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Ôn dịch, thuốc lá
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Ôn dịch, thuốc lá
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Ôn dịch, thuốc lá
Bài toán dân số
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Bài toán dân số
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Bài toán dân số
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Bài toán dân số
Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác - Phan Bội Châu
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
Đập đá ở Côn Lôn - Phan Châu Trinh
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Đập đá ở Côn Lôn
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Đập đá ở Côn Lôn
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Đập đá ở Côn Lôn
Muốn làm thằng cuội - Tản Đà
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Muốn làm thằng cuội
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Muốn làm thằng cuội
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Muốn làm thằng cuội
Hai chữ nước nhà - Trần Tuấn Khải
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Hai chữ nước nhà
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Hai chữ nước nhà
Nhớ rừng – Thế Lữ
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Nhớ rừng
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Nhớ rừng
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Nhớ rừng
Ông đồ – Vũ Đình Liên
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Ông đồ
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Ông đồ
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Ông đồ
Quê hương – Tế Hanh
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Quê hương
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Quê hương
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Quê hương
Khi con tu hú – Tố Hữu
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Khi con tu hú
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Khi con tu hú
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Khi con tu hú
Tức cảnh Pác Bó – Hồ Chí Minh
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Tức cảnh Pác Bó
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Tức cảnh Pác Bó
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Tức cảnh Pác Bó
Ngắm trăng – Hồ Chí Minh
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Ngắm trăng
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Ngắm trăng
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Ngắm trăng
Đi đường – Hồ Chí Minh
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Đi đường
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Đi đường
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Đi đường
Chiếu dời đô – Lý Công Uẩn
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Chiếu dời đô
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Chiếu dời đô
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Chiếu dời đô
Hịch tướng sĩ – Trần Quốc Tuấn
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Hịch tướng sĩ
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Hịch tướng sĩ
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Hịch tướng sĩ
Bàn luận về phép học – Nguyễn Thiếp
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Bàn luận về phép học
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Bàn luận về phép học
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Bàn luận về phép học
Thuế máu – Nguyễn Ái Quốc
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Thuế máu
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Thuế máu
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Thuế máu
Đi bộ ngao du – Ru-xô
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Đi bộ ngao du
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Đi bộ ngao du
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Đi bộ ngao du
Ông Giuôc-đanh mặc lễ phục – Mô-li-e
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục
Nước Đại Việt ta - Nguyễn Trãi
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về tác phẩm Nước Đại Việt ta
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về tác phẩm Nước Đại Việt ta
- Tổng hợp các cách mở bài, kết bài cho tác phẩm Nước Đại Việt ta
Nghị luận về một hiện tượng đời sống
- Tổng hợp các bài văn nghị luận về hiện tượng đời sống
- Tổng hợp các đoạn văn nghị luận về hiện tượng đời sống
Nghị luận về một tư tưởng đạo lí
Lớp 8 | Các môn học Lớp 8 | Giải bài tập, đề kiểm tra, đề thi Lớp 8 chọn lọc
Danh sách các môn học Lớp 8 được biên soạn theo sách giáo khoa mới của bộ giáo dục đào tạo. Kèm theo lời giải sách bài tập, sách giáo khoa, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và học kì 2 năm học 2024 ngắn gọn, chi tiết dễ hiểu.
Toán Học
Vật Lý
Hóa Học
Ngữ Văn
- SBT Ngữ văn lớp 8
- Tác giả - Tác phẩm văn 8
- Văn mẫu lớp 8
- Vở bài tập Ngữ văn lớp 8
- Soạn văn 8 chi tiết
- Soạn văn 8 ngắn gọn
- Soạn văn 8 siêu ngắn
Sinh Học
GDCD
Tin Học
Tiếng Anh
Công Nghệ
Lịch Sử & Địa Lý
- SBT Lịch sử lớp 8
- Tập bản đồ Địa lí lớp 8
- SBT Địa lí lớp 8
- VBT Địa lí lớp 8
- SGK Địa lí lớp 8
- Tập bản đồ Lịch sử lớp 8
- SBT Lịch sử lớp 8
- VBT Lịch sử lớp 8
- SGK Lịch sử lớp 8