Soạn bài Đọc mở rộng theo thể loại: Xã trưởng – Mẹ Đốp SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Chân trời sáng tạo - siêu ngắn
Nội dung chính
Vở chèo làm nổi bật mối quan hệ giữa xã trưởng và mẹ Đốp. |
Câu 1
Liệt kê theo bảng sau những từ ngữ, hình ảnh trong lời thoại của hai nhân vật khi họ nói về công việc thường ngày của mình và của người còn lại:
Hình ảnh (trang 132, SGK Ngữ Văn 10, tập một)
Từ bảng trên, hãy nêu nhận xét về thái độ, quan điểm của hai nhân vật.
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ văn bản.
- Chú ý lời thoại của hai nhân vật Xã trưởng và mẹ Đốp khi nói về công việc của nhau.
Lời giải chi tiết:
| Nói về xã trưởng | Nói về mẹ Đốp và chồng |
Xã trưởng | - Tại dân vi tổng lí Quốc pháp hữu công cầu Ơn dân xã thuận bầu Tôi đứng đầu hàng xã | - Đi rao mõ. - Làm cái thứ mõ thì bằng với sắc cái gì ? |
Mẹ Đốp | - Các cụ chửa được ngồi. - Thầy sai con đi rao mõ. | - Mộc đạc vang lừng Kim thanh dóng dả. - Bất phận danh nhi tài túc Vô chế lệnh nhi dân tòng. - Muôn việc sửa sang quyền cắt đặt Một mình một chiếu thảnh thơi ngồi. - Mõ tôi cả tiếng lại dài hơi Một xã cử bầu chẳng phải chơi Mộc đạc vang lừng hòa cả xã. |
Nhận xét:
* Nói về xã trưởng:
- Xã trưởng: tự mãn khi mình được chọn làm lí trưởng, cho mình đứng trên tất cả mọi người.
- Mẹ Đốp: đả kích, chọc tức xã trưởng.
* Nói về mẹ Đốp và chồng:
- Xã trưởng: tỏ thái độ khinh bỉ, coi thường những người có địa vị thấp kém hơn mình.
- Mẹ Đốp: trân trọng công việc mình đang làm vì mẹ Đốp cũng được dân bầu.
Câu 2
Yếu tố hài hước được tạo nên từ những thủ pháp nào? Thử hình dung khi diễn viên chèo nhập vai mẹ Đốp, họ sẽ sử dụng cử chỉ, hành động như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản.
Lời giải chi tiết:
- Yếu tố hài hước được tạo nên từ những thủ pháp như:
+ Từ đồng âm ''bằng'': “Bố cháu trẩy tỉnh lĩnh băng rồi ạ/ Làm cái thứ mõ thì bằng với sắc cái gì”.
+ Từ ngữ giản dị, đậm chất miền quê: đốp chát, bố cháu, chửa, Đốp với chát cái gì.
- Khi diễn viên chèo nhập vai mẹ Đốp, họ sẽ sử dụng những cử chỉ, hành động nhanh nhẹn, hoạt bát, giọng điều vang to.
Câu 3
Mẹ Đốp thuộc kiểu nhân vật nào trong các kiểu nhân vật chính yếu của chèo cổ? Theo bạn, sự xuất hiện của mẹ Đốp nói riêng và kiểu nhân vật này nói chung trong kịch bản chèo có tác dụng như thế nào đối với việc chuyển tải tư tưởng, triết lí dân gian?
Phương pháp giải:
Chú ý nhân vật mẹ Đốp.
Lời giải chi tiết:
- Mẹ Đốp thuộc kiểu hề (nhân vật hài hước, gây cười).
- Theo em, sự xuất hiện của nhân vật mẹ Đốp nói riêng và kiểu nhân vật này nói chung trong kịch bản chèo vừa giúp cho vở chèo thêm phần hấp dẫn bởi được pha trộn vào đó những tình huống vui nhộn, tạo tiếng cười. Từ những tiếng cười trào phúng ấy, các tư tưởng, triết lí dân gian được gửi gắm và truyền tải.
Bài tập sáng tạo
Vẽ một bức tranh hoặc dựng một hoạt cảnh lấy cảm hứng từ vở chèo Quan Âm Thị Kính.
Phương pháp giải:
Tùy khả năng sáng tạo của bản thân.
Lời giải chi tiết:
Ví dụ:
- Soạn bài Thị Mầu lên chùa SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Chân trời sáng tạo - siêu ngắn
- Soạn bài Huyện Trìa xử án SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Chân trời sáng tạo - siêu ngắn
- Soạn bài Đọc kết nối chủ điểm: Đàn Ghi-ta phím lõm trong dàn nhạc cải lương SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Chân trời sáng tạo - siêu ngắn
- Soạn bài Thực hành tiếng việt trang 127 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Chân trời sáng tạo - siêu ngắn
- Soạn bài Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Chân trời sáng tạo - siêu ngắn
- Soạn bài Viết một bản nội quy ở nơi công cộng SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Chân trời sáng tạo - siêu ngắn
- Soạn bài Viết một bản hướng dẫn ở nơi công cộng SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Chân trời sáng tạo - siêu ngắn
- Soạn bài Nói và nghe Thảo luận nhóm về một vấn đề có ý kiến khác nhau SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Chân trời sáng tạo - siêu ngắn
- Soạn bài Ôn tập trang 148 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Chân trời sáng tạo - siêu ngắn
Soạn văn 10 - Chân trời sáng tạo - siêu ngắn
Xem thêm các bài Soạn văn 10 - Chân trời sáng tạo - siêu ngắn được biên soạn cho Học kì 1 & Học kì 2 theo mẫu chuẩn của Bộ Giáo dục theo sát chương trình Lớp 10 giúp bạn học tốt hơn.
Soạn Văn 10 Chân trời sáng tạo tập 1 - siêu ngắn
- Bài 1: Tạo lập thế giới (Thần thoại)
- Bài 2: Sống cùng kí ức của cộng đồng (Sử thi)
- Bài 3: Giao cảm với thiên nhiên (Thơ)
- Bài 4: Những di sản văn hóa (Văn bản thông tin)
- Bài 5: Nghệ thuật truyền thống (chèo/tuồng)
- Ôn tập cuối Học kỳ I
Soạn Văn 10 Chân trời sáng tạo tập 2 - siêu ngắn
Lớp 10 | Các môn học Lớp 10 | Giải bài tập, đề kiểm tra, đề thi Lớp 10 chọn lọc
Danh sách các môn học Lớp 10 được biên soạn theo sách giáo khoa mới của bộ giáo dục đào tạo. Kèm theo lời giải sách bài tập, sách giáo khoa, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và học kì 2 năm học 2025 ngắn gọn, chi tiết dễ hiểu.
Toán Học
- SBT Toán 10 Nâng cao
- Chuyên đề học tập Toán 10 - Cánh diều
- Chuyên đề học tập Toán 10 - Chân trời sáng tạo
- Chuyên đề học tập Toán 10 - Kết nối tri thức
- SBT Toán 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Toán 10 - Kết nối tri thức
- SGK Toán 10 - Cánh diều
- SGK Toán 10 - Chân trời sáng tạo
- SGK Toán 10 - Kết nối tri thức
Vật Lý
- SBT Vật lí 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Vật lí 10 - Kết nối tri thức
- SGK Vật Lí 10 - Cánh diều
- SGK Vật Lí 10 - Chân trời sáng tạo
- SGK Vật Lí 10 - Kết nối tri thức
Hóa Học
- SBT Hóa học 10 Nâng cao
- Chuyên đề học tập Hóa 10 - Cánh diều
- Chuyên đề học tập Hóa 10 – Chân trời sáng tạo
- Chuyên đề học tập Hóa 10 - Kết nối tri thức
- SBT Hóa 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Hóa 10 - Kết nối tri thức
- SGK Hóa 10 - Cánh diều
- SGK Hóa 10 - Chân trời sáng tạo
- SGK Hóa 10 - Kết nối tri thức
Ngữ Văn
- Soạn văn 10
- SBT Ngữ văn lớp 10
- SBT Văn 10 - Cánh diều
- SBT Văn 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Văn 10 - Kết nối tri thức
- Soạn văn 10 - Cánh Diều - chi tiết
- Soạn văn 10 - Cánh Diều - siêu ngắn
- Soạn văn 10 - Chân trời sáng tạo - chi tiết
- Soạn văn 10 - Chân trời sáng tạo - siêu ngắn
- Soạn văn 10 - Kết nối tri thức - chi tiết
- Soạn văn 10 - Kết nối tri thức - siêu ngắn
Sinh Học
- Chuyên đề học tập Sinh 10 - Chân trời sáng tạo
- Chuyên đề học tập Sinh 10 - Kết nối tri thức
- SBT Sinh lớp 10 - Cánh diều
- SBT Sinh lớp 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Sinh lớp 10 - Kết nối tri thức
- SGK Sinh 10 - Cánh diều
- SGK Sinh 10 - Chân trời sáng tạo
- SGK Sinh 10 - Kết nối tri thức
GDCD
- SGK Giáo dục quốc phòng và an ninh 10 - Cánh diều
- SGK Giáo dục quốc phòng và an ninh 10 - Kết nối tri thức
- SGK Giáo dục thể chất 10 - Cánh diều
- SGK Giáo dục thể chất 10 - Kết nối tri thức
- SGK Giáo dục kinh tế và pháp luật 10 - Cánh diều
- SGK Giáo dục kinh tế và pháp luật 10 - Chân trời sáng tạo
- SGK Giáo dục kinh tế và pháp luật 10 - Kết nối tri thức
Tin Học
Tiếng Anh
- SBT Tiếng Anh lớp 10
- SBT Tiếng Anh 10 - English Discovery
- SBT Tiếng Anh 10 - Bright
- SBT Tiếng Anh 10 - iLearn Smart World
- SBT Tiếng Anh 10 - Friends Global (Chân trời sáng tạo)
- SBT Tiếng Anh 10 - Global Success (Kết nối tri thức)
- Tiếng Anh 10 - Bright
- Tiếng Anh 10 - Explore New Worlds
- Tiếng Anh 10 - English Discovery
- Tiếng Anh 10 - iLearn Smart World
- Tiếng Anh 10 - Friends Global
- Tiếng Anh 10 - Global Success
Công Nghệ
Lịch Sử & Địa Lý
- Tập bản đồ Địa lí lớp 10
- SBT Địa lí 10 - Chân trời sáng tạo
- SBT Địa lí 10 - Kết nối tri thức
- SGK Địa lí lớp 10 - Cánh Diều
- SGK Địa lí lớp 10 - Kết nối tri thức
- SGK Địa lí lớp 10 - Chân trời sáng tạo
- Tập bản đồ Lịch sử lớp 10
- SGK Lịch sử 10 - Cánh Diều
- SGK Lịch sử 10 - Chân trời sáng tạo
- SGK Lịch sử 10 - Kết nối tri thức