Thuyết minh về một thể loại văn học (thơ lục bát)

         “Truyện Kiều” của Nguyền Du dài 3254 câu thơ lục bát là kiệt tác số một trong nền thi ca cổ điển Việt Nam. Hầu như người làm thơ nào cũng có vài bài, dăm ba câu thơ lục bát.

        Mỗi bài thơ lục bát có số câu không hạn định, bài ngắn thì 2 câu 4 câu, bài dài thì hàng trăm câu, hàng ngàn câu.

a.  Luật bằng trắc.

        Luật bằng, trắc trong thơ lục bát rất dễ nhận biết. Các câu chẵn 2, 4, 6, 8 được quy định như sau:

-  Các chữ số lẻ (1, 3, 5): có thể trắc và bằng đều được.

-  Chữ thứ 7 câu bát: phần lớn là trắc

-  Chữ thứ 6 và thứ 8 câu bát đều bằng nhưng có sự phân biệt như sau:

+ Chữ thứ 6 là bằng (không dấu huyền) thì chữ 8 phải là bằng (có dấu huyền).

+ Chứ thứ 6 là bằng (có dấu huyền) thì chữ thứ 8 phải là bằng (không có dấu huyền).

Ví dụ:

Long lanh đáy nước in trời,

Thành xây khói biếc, non phơi bóng vàng.

                                                                                 (Truyện Kiều)

Đầu lòng hai ả tố nga,

Thuý Kiều là chị, em là Thuý Vân.

                                                                                     (Truyện Kiều)

        Trường hợp ngoại lệ: Khi câu lục được tạo thành hai vế tiểu đối (3/3) thì chữ thứ hai chuyển thành trắc:

Mai cốt cách, tuyết tinh thần,

Mỗi người mỗi vẻ mười phân vẹn mười.

hoặc:

Đỗ tế nhuyễn, của riêng tây,

Sạch sành sanh vét cho dầy túi tham.

(Truyện Kiều)

b.  Vần thơ

Thơ lục bát vừa có vần chân vừa có vần lưng, tất cả đều là vần bằng. Cách gieo vần như sau:

-  Chữ thứ 6 câu lục vần với chữ thứ 6 câu bát;

-  Clìữ thứ 8 cầu bát vần với chữ thứ 6 câu lục;

-  Cứ vận động luân chuyển như thế cho đến hết bài.

Ví dụ:

Trông chừng thấy một văn nhân,

Lỏng buông tay khấu bước lần dặm băng.

Đề huề lưng túi gió trăng,

Sau chân theo một vài thằng con con.

(Truyện Kiều)

-   Trường hợp ngoại lệ: Chữ thứ 6 câu lục bắt đầu vần với chữ thử 4 câu bát.

-   Ví dụ:

                                 Ông ơi, ông vớt tôi nao,

                         Tôi có lòng nào, ông hãy sáo măng.

(Ca dao)

                                 Trèo lên cây bưởi hái hoa,

                          Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân.

(Ca dao)

c. Nhịp thơ

        Nhịp thơ lục bát chủ yếu là nhịp chẵn: 2/2/2; 2/2/2/2; hoặc 4/4. Trường hợp đặc biệt mới có nhịp lẻ. Lúc đọc thơ lục bát cần chú ý thể hiện cho đúng để biểu cảm.

        Tóm lại, trên đây là một vài điều cơ bản về thi pháp thơ lục bát cần biết để học và làm thơ lục bát.

Xemloigiai.com

• Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hoặc di tích của quê hương em ( Văn Miếu - Quốc Tử Gíam )
• Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hoặc di tích của quê hương em ( Lăng chủ tịch )
• Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hoặc di tích của quê hương em (Hồ Ba Bể)
• Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hoặc di tích của quê hương em ( Điện Hòn Chén )
• Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hoặc di tích của quê hương em ( chùa Thiên Mụ )
• Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hoặc di tích của quê hương em (Chùa Hương )
• Đề 2: Giới thiệu một danh lam thắng cảnh ở quê em
• Giới thiệu một danh lam thắng cảnh, một điểm du lịch trên đất nước ta.
• Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hoặc di tích của quê hương em ( chùa Một Cột )
• Giới thiệu một đồ dùng trong học tập hoặc trong sinh hoạt (Cái bàn)
• Thuyết minh về một đồ dùng học tập (bút chì)
• Giới thiệu một loài hoa (như hoa đào, hoa mai,...) hoặc một loài cây (như cây chuối, cây na...)
• Thuyết minh về một loài hoa mà em yêu thích ( hoa thiên lí)
• Thuyết minh về một loại hoa, loài cây mà em yêu thích
• Thuyết minh về một loài hoa mà em yêu thích
• Hoa sen là loài hoa được chọn làm biểu tượng cho dân tộc Việt Nam. Em hãy viết bài văn giới thiệu loài hoa này với bạn bè thế giới
• Giới thiệu một sản phẩm, một trò chơi mang bản sắc Việt Nam (như chiếc nón lá, chiếc áo dài, trò chơi thả diều,...)
• Bài văn thuyết minh về một thể loại văn học
• Giới thiệu về một đồ dùng trong học tập hoặc trong sinh hoạt
• Giới thiệu một danh lam thắng cảnh ở quê em
• Thuyết minh về một văn bản, một thể loại văn học đơn giản (như văn bản đề nghị, báo cáo, thể thơ lục bát,…).
• Thuyết minh về một giống vật nuôi
• Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh ở quê em (chùa Hương)
• Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh ở quê hương em