Soạn bài Thuế máu (Trích Bản án chế độ thực dân Pháp) SBT Ngữ Văn 8 tập 2
1. Em suy nghĩ gì về cái tên Thuế máu ? Hãy chỉ ra mối liên hệ giữa ba phần trong đoạn trích. Nhận xét về cách bố cục chương Thuế máu của tác giả.
Trả lời:
Trong rất nhiều thứ thuế mà người dân các xứ thuộc địa phải gánh chịu, “thuế máu” là thứ thuế bất công, tàn ác bậc nhất. Thực ra, trong hệ thống thuế khoá của thực dân, không có thứ thuế nào có tên là “thuế máu”. Đây là cách gọi đầy sáng tạo của tác giả tập Bản án chế độ thực dân Pháp, một cách gọi chua xót, chất chứa sự phẫn nộ và tinh thần tố cáo đanh thép. Khi Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) nổ ra, chính quyền thực dân Pháp đã bắt hàng vạn người dân các nước thuộc địa của chúng phải đi lính ra trận, chết thay cho chúng, để bảo vệ két bạc của bọn tư bản “mẫu quốc”. Tiêu đề Thuế máu gợi lên số phận thảm thương của người dân nô lệ, tội ác đáng ghê tởm của chính quyền thực dân. Đặt tiêu đề chương truyện như vậy dường như đã gói gọn được thái độ, tình cảm của tác giả (căm phẫn, tố cáo quyết liệt bọn thực dân Pháp và niềm xót xa, thương cảm đối với nhân dân lao động bị áp bức).
Đoạn trích Thuế máu được bố cục thành ba phần : Chiến tranh và “người bản xứ", Chế độ lính tình nguyện, Kết quả của sự hi sinh. Em suy nghĩ xem ba phần đó được sắp xếp theo trình tự nào.
Khi nhận xét về cách bố cục này nên chú ý hiệu quả, ý nghĩa của nó theo các ý :
- Vạch trần cả quá trình lừa bịp trắng trợn, bóc lột đến cùng kiệt thuế máu của bọn thực dân cai trị.
- Chứng tỏ tinh thần chiến đấu mạnh mẽ, sự phê phán triệt để của Nguyễn Ái Quốc.
Cần chỉ ra rằng nội dung từng phần trong chương Thuế máu đều chứa đựng sự mâu thuẫn, đối chọi để toát lên ý nghĩa trào phúng và tinh thần phê phán thực dân gay gắt.
2. Phân tích giá trị biểu cảm của hệ thống hình ảnh ở phần Chiến tranh và "người bản xứ".
Trả lời:
Khi phân tích hệ thống hình ảnh ở phần Chiến tranh và "người bản xứ", cần hiểu một đặc sắc trong phong cách văn chính luận của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh : ngắn gọn, chính xác mà giàu hình ảnh, sinh động ; sắc sảo, đanh thép mà thắm thiết, trữ tình. Hệ thống hình ảnh này gắn với hai nội dung tố cáo, đả kích:
- So sánh thái độ của các quan cai trị thực dân đối với người dân thuộc địa ở hai thời điểm : trước chiến tranh và khi cuộc chiến tranh xảy ra. Qua đó, thấy rõ bộ mặt phản trắc hết sức trâng tráo, vô liêm sỉ của bọn thống trị thực dân bịp bợm.
- Số phận thảm thương của người dân thuộc địa đóng thuế máu trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa. Ở nội dung thứ nhất, chú ý những từ ngữ, hình ảnh được tác giả đặt trong ngoặc kép (nhắc lại lời lẽ tâng bốc giả dối của các quan cai trị) tạo nên giọng điệu giễu nhại.
Ở nội dung thứ hai, chú ý một loạt hình ảnh xác thực, mang ý nghĩa trào phúng vừa sắc sảo vừa xót xa. Chúng được viết trong cảm hứng mỉa mai chua chát, cay đắng cho số phận thảm thương của người dân thuộc địa khi trở thành bia đỡ đạn phục vụ cho quyền lợi của kẻ cầm quyền.
Phân tích xem hệ thống hình ảnh ở phần này chứng tỏ thái độ, tình cảm gì của người viết, đem tới cho người đọc những nhận thức, cảm xúc như thế nào.
3. Nhận xét về giọng điệu của tác phẩm. Giọng điệu ấy cho em hiểu gì về thái độ, tình cảm của người viết ?
Trả lời:
Thuế máu có giọng điệu phong phú, đặc sắc :
- Giọng điệu hài hước, mỉa mai (qua việc nhắc lại những mĩ từ, danh hiệu hào nhoáng mà chính quyền thực dân khoác cho người lính thuộc địa, qua những hình ảnh về số phận thảm thương của kẻ bị bóc lột thuế máu. ..).
- Giọng điệu phản bác mạnh mẽ khi đưa ra những sự thật đập lại bản bố cáo của phủ toàn quyền Đông Dương ở cuối phần Chế độ lính tình nguyện.
- Giọng điệu chất vấn, tố cáo vừa phẫn nộ vừa xót xa ở đoạn đầu phần Kết quả của sự hi sinh.
Chú ý sự hoà trộn các giọng điệu trong cảm xúc phong phú, nóng bỏng của tác giả.
Qua các giọng điệu trên mà nhận xét về mức độ tình cảm căm ghét và yêu thương, phẫn nộ và xót xa của người viết.
4. Theo em, sức thuyết phục của đoạn trích này được tạo nên từ những yếu tố cơ bản nào ?
Trả lời:
Để làm tốt bài tập này, cần hiểu những yêu cầu cơ bản của một tác phẩm chính luận nói chung, cụ thể đối với Bản án chê độ thực dân Pháp là tác phẩm thuộc thể phóng sự điều tra nói riêng. Có thể giải thích sức thuyết phục của Thuế máu qua các phương diện chủ yếu sau :
- Bố cục tác phẩm (chặt chẽ, hợp lí).
- Lí lẽ, lập luận (đanh thép, xác đáng).
- Dẫn chứng (cụ thể, sinh động, gắn với những hình ảnh sống động đầy ấn tượng).
- Lời văn (vừa hùng hồn vừa thiết tha, giàu chất trữ tình).
- Ngôn ngữ (chính xác mà gợi cảm, giàu hình ảnh).
5. Phân tích sự kết hợp giữa tự sự và trữ tình, giữa miêu tả và biểu cảm trong đoạn trích được học.
Trả lời:
- Yếu tố tự sự, miêu tả trong đoạn trích gồm những gì ? (Biện pháp thuật kể để nêu ra những câu chuyện, những bằng chứng rõ ràng, các sự kiện, con số không thể chối cãi, những hình ảnh sinh động từ thực tế lịch sử, đời sống. ..)
- Yếu tố trữ tình, biểu cảm trong đoạn trích gồm những gì ? (Những câu chuyện, con số, hình ảnh được tác giả đưa ra với thái độ, cảm xúc như thế nào ? Từ các dẫn chứng, từ giọng điệu,... trong tác phẩm thấy toát lên lòng căm phẫn, tình yêu thương của tác giả ra sao ?...).
- Sự kết hợp chặt chẽ, hài hoà các yếu tố trên như thế nào ? (Thực ra, trong yếu tố này ít nhiều đã bao hàm, chứa đựng yếu tố kia và chúng thường được thể hiện qua nhau). Chính vì thế, tác phẩm cộ khả năng thuyết phục, lôi cuốn mạnh mẽ (vừa làm sáng tỏ nhận thức, vừa gây xúc động mạnh mẽ đối với người đọc).
Xemloigiai.com
SBT Ngữ văn lớp 8
Soạn bài sách bài tập Ngữ văn 8, giải câu hỏi SBT Ngữ văn 8 tập 1, tập 2. Tóm tắt, phân tích, nghị luận, miêu tả, tự sự, bài tập tiếng Việt, tập làm văn
NGỮ VĂN 8 TẬP 1
- Soạn bài Tôi đi học
- Soạn bài Cấp độ khái quát của từ ngữ
- Soạn bài Tính thống nhất về chủ đề của văn bản
- Soạn bài Trong lòng mẹ (trích Những ngày thơ ấu)
- Soạn bài Trường từ vựng
- Soạn bài Bố cục của văn bản
- Soạn bài Tức nước vỡ bờ (trích Tắt đèn)
- Soạn bài Xây dựng đoạn văn trong văn bản
- Soạn bài Lão Hạc
- Soạn bài Từ tượng hình, từ tượng thanh
- Soạn bài Liên kết các đoạn văn trong văn bản
- Soạn bài Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội
- Soạn bài Tóm tắt văn bản tự sự. Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự
- Soạn bài Cô bé bán diêm (trích)
- Soạn bài Trợ từ, thán từ
- Soạn bài Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự
- Soạn bài Đánh nhau với cối xay gió (trích Đôn Ki-hô-tê)
- Soạn bài Tình thái từ
- Soạn bài Luyện tập viết đoạn văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm
- Soạn bài Chương trình địa phương (phần Tiếng Việt)
- Soạn bài Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm
- Soạn bài Hai cây phong (trích Người thầy đầu tiên)
- Soạn bài Nói quá
- Soạn bài Viết bài tập làm văn số 2 - Văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm
- Soạn bài Ôn tập truyện kí Việt Nam
- Soạn bài Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000
- Soạn bài Nói giảm nói tránh
- Soạn bài Luyện nói : Kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm
- Soạn bài Câu ghép
- Soạn bài Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh
- Soạn bài Ôn dịch, thuốc lá
- Soạn bài Câu ghép (tiếp theo)
- Soạn bài Phương pháp thuyết minh
- Soạn bài Bài toán dân số
- Soạn bài Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm
- Soạn bài Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh
- Soạn bài Chương trình địa phương (phần Văn)
- Soạn bài Dấu ngoặc kép
- Soạn bài Luyện nói : Thuyết minh về một thứ đồ dùng
- Soạn bài Viết bài tập làm văn số 3 - Văn thuyết minh
- Soạn bài Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác - Đập đá ở Côn Lôn
- Soạn bài Ôn luyện về dấu câu
- Soạn bài Thuyết minh về một thể loại văn học
- Soạn bài Muốn làm thằng Cuội
- Soạn bài Ôn tập và kiểm tra phần Tiếng Việt
- Soạn bài Hai chữ nước nhà (trích)
- Soạn bài Hoạt động ngữ văn : Làm thơ bảy chữ
- Soạn bài Kiểm tra tổng hợp cuối học kì I
NGỮ VĂN 8 TẬP 2
- Soạn bài Nhớ rừng
- Soạn bài Ông đồ
- Soạn bài Câu nghi vấn
- Soạn bài Viết đoạn văn trong văn bản thuyết minh
- Soạn bài Quê hương
- Soạn bài Khi con tu hú
- Soạn bài Câu nghi vấn (tiếp theo)
- Soạn bài Thuyết minh về một phương pháp (cách làm)
- Soạn bài Tức cảnh Pác Bó
- Soạn bài Câu cầu khiến
- Soạn bài Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh
- Soạn bài Ôn tập về văn bản thuyết minh
- Soạn bài Ngắm trăng (Vọng nguyệt)
- Soạn bài Đi đường (Tẩu lộ)
- Soạn bài Câu cảm thán
- Soạn bài Câu trần thuật
- Soạn bài Chiếu dời đô
- Soạn bài Câu phủ định
- Soạn bài Chương trình địa phương (phần Tập làm Văn)
- Soạn bài Hịch tướng sĩ
- Soạn bài Hành động nói
- Soạn bài Nước Đại Việt ta (Trích Bình Ngô đại cáo)
- Soạn bài Hành động nói (Tiếp theo)
- Soạn bài Ôn tập về luận điểm
- Soạn bài Bàn luận về phép học
- Soạn bài Viết đoạn văn trình bày luận điểm
- Soạn bài Luyện tập xây dựng và trình bày luận điểm
- Soạn bài Thuế máu (Trích Bản án chế độ thực dân Pháp)
- Soạn bài Hội thoại
- Soạn bài Tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
- Soạn bài Đi bộ ngao du (Trích Ê-min hay về giáo dục)
- Soạn bài Hội thoại (Tiếp theo)
- Soạn bài Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận
- Soạn bài Lựa chọn trật tự từ trong câu
- Soạn bài Tìm hiểu các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận
- Soạn bài Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục (Trích Trưởng giả học làm sang)
- Soạn bài Lựa chọn trật tự từ trong câu (Luyện tập)
- Soạn bài Luyện tập đưa yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận
- Soạn bài Chương trình địa phương (phần Văn)
- Soạn bài Chữa lỗi diễn đạt (lỗi lô-gic)
- Soạn bài Tổng kết phần Văn
- Soạn bài Ôn tập và kiểm tra phần Tiếng Việt
- Soạn bài Văn bản tường trình
- Soạn bài Văn bản thông báo
- Soạn bài Tổng kết phần Văn (Tiếp theo)
- Soạn bài Kiểm tra tổng hợp cuối năm
- Soạn bài Tổng kết phần Văn (Tiếp theo)
Lớp 8 | Các môn học Lớp 8 | Giải bài tập, đề kiểm tra, đề thi Lớp 8 chọn lọc
Danh sách các môn học Lớp 8 được biên soạn theo sách giáo khoa mới của bộ giáo dục đào tạo. Kèm theo lời giải sách bài tập, sách giáo khoa, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và học kì 2 năm học 2024 ngắn gọn, chi tiết dễ hiểu.
Toán Học
Vật Lý
Hóa Học
Ngữ Văn
- SBT Ngữ văn lớp 8
- Tác giả - Tác phẩm văn 8
- Văn mẫu lớp 8
- Vở bài tập Ngữ văn lớp 8
- Soạn văn 8 chi tiết
- Soạn văn 8 ngắn gọn
- Soạn văn 8 siêu ngắn
Sinh Học
GDCD
Tin Học
Tiếng Anh
Công Nghệ
Lịch Sử & Địa Lý
- SBT Lịch sử lớp 8
- Tập bản đồ Địa lí lớp 8
- SBT Địa lí lớp 8
- VBT Địa lí lớp 8
- SGK Địa lí lớp 8
- Tập bản đồ Lịch sử lớp 8
- SBT Lịch sử lớp 8
- VBT Lịch sử lớp 8
- SGK Lịch sử lớp 8