Tổng hợp những câu đố dân gian độc đáo và hài hước
Da cóc mà bọc bột lọc
Bột lọc mà bọc hòn than
(Quả nhãn)
Có răng mà chẳng có mồm
Nhai cỏ nhồm nhồm cơm chẳng chịu ăn
(Cái liềm gặt lúa)
Đêm đêm làm bạn với đèn
Giúp người quân tử khỏi hèn chí cao
(Quyển sách)
Thân em ở bụi ở bờ
Chồng con không có mà nhờ tiếng kêu.
(Rau má)
Khi nhỏ, em mặc áo xanh,
Khi lớn bằng anh, em thay áo đỏ
(Quả ớt)
Quả gì ăn chẳng được nhiều,
Nhưng mà nhìn thấy, bao nhiêu người thèm?
(Quả chanh)
Cây to lá nhỏ chiền chiền,
Non ăn, già bán lấy tiền mà tiêu
(Cây tre)
Tối ngày lo việc nước
Giúp sự sống con người
Một thân đơn chiếc quanh đời
Vui thời ai biết , buồn thời ai hay
(Cái gầu múc nước)
Năm thằng cầm hai cái sào
Đuổi đàn trâu trắng chui vào trong hang.
(Ăn cơm)
Cây gì có quả không hoa
Vì chưng không lá chê già, chê non.
(Cây cân)
Thân ta không mẹ không cha
Vốn không họ hàng, ở nhà người dưng.
(Cây chùm gửi)
Chặt đầu nối nghiệp tổ tiên
Ép mỡ lấy dầu, xương thịt bỏ đi.
(Cây mía)
Lá xanh, cành đỏ, hoa vàng,
Hạt đen, rễ trắng; đố chàng cây chi?
(rau sam)
Vừa bằng thằng bé lên ba,
Thắt lưng con cón chạy ra ngoài đồng
(bó mạ)
Có cây mà chẳng có cành,
Có hai ông cụ dập dềnh hai bên
(cây ngô)
Hiên ngang mà đứng giữa đồng
Cầm cờ tập trận, rộn ràng tiến quân.
(Người chăn vịt)
Thoạt đẻ thì mọc hai sừng
Đến khi lưng chừng thì ễnh bụng ra.
(Trăng đầu và giữa tháng)
Xanh xanh, đỏ đỏ, vàng vàng
Bắc cầu hoa lý, nằm ngang giữa trời.
(Cầu vồng)
Cha mẹ có tóc, để con trọc đầu
Cha mẹ sống lâu, để con chết chém.
(Cây dừa)
Dĩnh dịch tròn tròn, khô dòn ướt dẻo
Dù còn tí tẹo, cũng cho rằng nhiều
(Bánh đa)
Ông lục ổng lội ngang sông
Cái đầu ổng ướt, cái mình ổng khô.
(Lục bình)
Hai tay ôm lấy cột nhà
Ruột gan không có, cái da bầy nhầy
(Cái võng)
Mắt gì cách gối hai gang,
Đem ra trình làng, chẳng biết chuyện chi
Sinh ra cái giống dị kì,
Lưng nằm đằng trước, bụng thì phía sau?
(cẳng và mắt cá chân)
Đầu đuôi vuông vắn như nhau
Thân chia nhiều đốt rất mau rất đều
Tính tình chân thức đáng yêu
Muốn biết dài ngắn mọi điều có em?
(Cái thước kẻ)
Hạt gieo tới tấp.
Rãi đều khắp ruộng đồng.
Nhưng hạt gieo chẳng nãy mầm.
Để bao hạt khác mừng thầm mọc xanh.
(Hạt mưa)
Hè về áo đỏ như son
Hè đi thay lá xanh non mượt mà
Bao nhiêu tay toả rộng ra
Như vẫy như đón bạn ta đến trường?
(Cây phượng)
Đầu tròn trùng trục như cục kỳ lân
Đi xa về gần, nắm đuôi mà kéo.
(Gáo dừa)
Đầu tròn mình nhỏ thon thon
Nắm đầu vặn cổ hai hàng lệ rơi
(Vòi nước)
Đầu rồng đuôi phụng xum le te
Mùa Đông ấp trứng mà hè nuôi con
(Cây cau)
Sông tròn vành vạnh, núi lạnh như tiền
Con gái nhà tiên, đâm đầu mà lặn
(Bánh trôi nước)
Ai vui tôi cũng vui cùng
Ai buồn tôi cũng buồn cùng với ai.
(Cái gương soi)
Bằng cái nồi rang,
Cả làng phơi thóc
(Mặt trời)
Cày trên đồng ruộng trắng phau
Khát xuống uốbg nước giếng sâu đen ngòm?
(Cái bút mực)
Bằng cái hạt cây
Ba gian nhà đầy còn tràn ra sân?
(Đèn dầu)
Thân em xưa ở bụi tre.
Mùa đông xếp lại mùa hè mở ra.
( Cây quạt giấy)
Hòn gì bằng đất nặn ra,
Xếp vào lò lửa nung ba bốn ngày;
Khi ra má đỏ hây hây,
Mình vuông chăn chắn, đem xây cửa nhà?
(hòn gạch)
Cây lum tum, lá loe toe,
Mùa đông úp lại, mùa hè nở ra
(cây sen)
Con gì có thịt không xương
Đằm trong nắng dãi, mưa tuôn chẳng nề.
Hiên ngang dộ sức thủy tề
Giữ cho đồng ruộng bốn bề xanh tươi.
(Con đê)
Thân em thì nhỏ tí ti
Các bà , các chị , các dì đều thương
Em đi , em lại bốn phương
Dọc ngang lắm lối , lách luồn nhiều nơi
Tấm thân hiến trọn cho người
Sang hèn chẳng chê chuộng , giúp người chẳng quản công
(Cây kim)
Vừa bằng cái nong
Cả làng đong chả hết
(Cái giếng nước)
Da cóc mà bọc bột lọc
Bột lọc mà bọc trứng gà
Bổ ra thơm phức cả nhà muốn ăn
(Quả mít)
Hai người đứng bắt tay nhau,
Chạm trán chạm đầu mà chẳng chạm chân.
(Chữ A)
Thân dài thượt
Ruột thẳng băng
Khi thịt bị cắt khỏi chân
Thì ruột lòi dần vẫn thẳng như rươi?
(Cái bút chì)
Con ai trắng tựa như ngà
Đem ra mà tắm giữa sông giang hà
Tắm rồi phải cởi áo ra
Mình trắng như ngà, đầu đội nón xanh.
(Cây giá)
Đầu rồng đuôi phụng cánh tiên
Ngày năm bảy vợ, tối ngủ riêng một mình
( Con Gà Trống)
Bằng cái đĩa, xỉa xuống ao
Ba mai chín cuốc mà đào không lên
(Bóng mặt, trăng mặt trời)
Dong dỏng ba bốn thước dài
Đầu đeo cái mỏ , bụng gài then ngang
Bốn chân em đứng sẵn sàng
Nằm ra cho chắc để chàng đạp đuôi .
(Cái cối để xay gạo)
Mặc áo xanh, đội nón xanh
Đi quanh một vòng,
Mặc áo trắng, đội nón trắng!
(quả cau khi róc vỏ)
Cây gì không lá, không chân,
Mình vàng, không rễ, ở gần nhà ta?
(cây rơm)
Có chân mà chẳng biết đi,
Có mặt phẳng lì cho kẻ ngồi trên
(cái ghế)
Cây bên đông có bông không trái,
Cây giữa đường cái, có trái không hoa,
Cây ở trong nhà, có hoa không quả
(cây lau, cây đa, cây đèn)
Cái trống mà thủng hai đầu,
Bên ta thì có, bên Tàu thì không
(cái váy)
Hoa gì quả quyện với trầu,
Để cho câu chuyện mở đầu nên duyên?
(hoa cau)
Con gì có đuôi, có lông,
Trẻ già trai gái đều cùng mang theo
(con mắt)
Thân dài lưỡi cứng là ta,
Hữu thủ vô túc, đố là cái chi?
(cái cuốc)
Lời kết : Trong vắn hóa sinh hoạt của người xưa, câu đố vui vừa giúp mọi người thử tài nhau, vừa giúp họ thư giãn sau những giờ lao động mệt nhọc. Loại hình sinh hoạt văn hóa dân gian này rất có giá trị và cần được lưu truyền đến nhiều thế hệ sau.
