Hình ảnh chiếc yếm đào trong ca dao dân ca
Mình về có nhớ ta chăng
Ta như lạt buộc khăng khăng nhớ mình.
Ta về ta cũng nhớ mình
Nhớ yếm mình mặc nhớ tình mình trao.
Thương anh chẳng biết để đâu
Để trong dải yếm lâu lâu lại nhìn.
Kiếp sau đừng hóa ra người
Hóa ra dải yếm buộc người tình nhân!
Ở gần mà chẳng sang chơi
Để em ngắt ngọn mùng tơi bắc cầu
Mùng tơi chẳng bắc được đâu
Em cởi dải yếm bắc cầu anh sang.
Mỗi tranh vẽ một cô tiên
Cô đàn cô sáo, cô gõ sênh tiền đẹp sao
Cô nào yếm cũng lòng đào
Cô nào mắt cũng như sao trên trời.
Con cò lặn lội bờ ao
Phất phơ hai dải yếm đào gió bay.
Dưới mặt đất chói loà yếm đỏ
Trên bầu trời rạng tỏ mây xanh
Từ ngày chia rẽ em anh
Nước trời còn đó, ai đành phụ nhau.
Trầu đã có đây, cau đã có đây,
Nhân duyên chưa định trầu này ai ăn
Trầu này, trầu túi trầu khăn
Cùng trầu dải yếm anh ăn trầu nào?
Hỡi cô yếm thắm lòa lòa
Yếm nhiễu, yếm vóc hay là trúc bâu?
Hay là lụa bạch bên Tàu?
Người cắt cũng khéo, người khâu cũng tài!
Một đàng anh thêu nên nhạn
Hai đàng anh mạng nên hoa
Yếm ấy anh để trong nhà
Khen ai mở khóa đem ra cho nàng!
Ước gì dải yếm em to
Để em buộc lấy mũi đò kéo lên
Ước gì dải yếm em bền
Để em buộc lấy kéo lên trên bờ.
Cô kia yếm trắng lòa lòa
Lại đây đập đất trồng cà với anh
Bao giờ cà chín, cà xanh
Anh cho một quả để dành mớm cơm!
Hoa cúc vàng nở ra hoa cúc tím
Em lấy chồng rồi trả yếm cho anh
Hoa cúc vàng nở ra hoa cúc xanh
Yếm em em mặc yếm gì anh anh đòi!.
Hỡi cô áo trắng yếm hồng
Đi trong đám hội, có chồng hay chưa?
Hỡi cô yếm thắm răng đen
Muốn lên mạn ngược ngồi thuyền cùng anh!
Thuyền anh ngược thác lên đây
Mượn đôi dải yếm làm dây kéo thuyền.
Trời mưa trời gió kìn kìn
Đắp đôi dải yếm hơn nghìn chăn bông.
Nhác trông cái yếm cũng xinh
Khen ai khéo dệt ra hình hoa mai
Khen người khâu yếm cũng tài
Cổ thêu con nhạn có hai đường viền
Cổ thì em ngả màu hiên
Thắt lưng mùi huyền, dải yếm cũng xinh
Khen ai khâu yếm cho mình
Đường lên đường xuống ra hình lưng ong
Yếm này em ngả màu hồng
Yếm này nhuộm mất mấy công hỡi nàng?
Khi xưa lụa hãy còn vàng
Khen ai khéo nhuộm cho nàng, nàng ơi!
Chùa này chẳng có Bụt ru
Mà đem chuông khánh treo chùa hồ sen?
Thấy cô yếm đỏ, răng đen
Nam mô di Phật lại quên mất chùa !
Đàn ông đóng khố đuôi lươn
Đàn bà mặc yếm hở lườn mới xinh!
Yếm thắm mà nhuộm hoa nương
Cái răng hạt đỗ làm tương anh đồ!
Yếm thắm mà vã nước hồ
Vã đi vã lại anh đồ yêu đương!
Trầu em têm tối hôm qua
Cất trong dải yếm mở ra mời chàng
Tiền buộc dải yếm bo bo
Trao cho thầy bói đâm lo vào mình!
Hỡi cô yếm trắng lòa lòa
Sao cô không bảo mẹ già nhuộm thâm?
Ước gì anh được ở gần
Để anh nhuộm hộ thấm nhuần công anh!
Đêm nằm đắp chục chiếc chăn
Làm sao sánh được ấm bằng yếm em!
Ước gì sông rộng một gang
Bắc cầu dải yếm cho chàng sang chơi!
Yếm thắm mà nhuộm hoa nương
Cái răng hạt đỗ làm tương anh đồ.
Yếm thắm mà vã nước hồ
Vã đi vã lại anh đồ yêu đương.
Gái một con trông mòn con mắt
Gái hai con, con mắt liếc ngang
Ba con cổ ngoảnh, răng vàng
Bốn con quần áo đi ngang khét mù
Năm con tóc rối tổ cu
Sáu con yếm trụi, váy dù vắt ngang.
Khi xưa em ở với cha
Một năm chín yếm xót xa trong lòng
Từ khi em về nhà chồng
Chín năm một yếm, em lộn trong ra ngoài!
Tấm yếm đào sao em khéo giữ màu
Răng đen nhưng nhức mái tóc đầu em hãy còn xanh
Sao em ở vậy cho đành?
Ba cô đội gạo lên chùa
Một cô yếm thắm bỏ bùa cho sư
Sư về sư ốm tương tư
Ốm lăn ốm lóc cho sư trọc đầu.
Cái cò lặn lội bờ ao
Hỡi cô yếm đào lấy chú tôi chăng?
Lời kết: Dải yếm có ý nghĩa đặc biệt trong ca dao tình yêu. Tác giả dân gian đã khéo léo thổi hồn mình vào dải yếm thanh mảnh, khiến nó ẩn chứa và nói thay những tình cảm, những nỗi niềm.
